ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ - GOOGLE

Προβολή μεγαλύτερου χάρτη

ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ

ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΔΕΛΦΙΝΙΩΝ

Το νεογέννητο δελφίνι κείτεται άψυχο στο νερό. Η μητέρα του προσπαθεί απεγνωσμένα να το συνεφέρει. Το σηκώνει ψηλά προσπαθώντας να επαναφέρει την αναπνοή του, το αγγίζει με τα πτερύγια και το ράμφος της, το «φωνάζει», αλλά μάταια. Το δελφινάκι είναι νεκρό και αυτή, απελπισμένη, φαίνεται σαν μη μπορεί να το πιστέψει _ είναι πραγματικά σαν να θρηνεί.

Η σκηνή είναι σπαρακτική, αλλά το πιθανότερο είναι ότι δεν πρόκειται να την παρακολουθήσετε «ζωντανά». Εδώ βιολόγοι που έχουν περάσει δεκαετίες ολόκληρες στη θάλασσα δεν έχουν δει ποτέ κάτι τέτοιο.

Ο Ζοάν Γκονθάλβο Βιγιέγας όμως, θαλάσσιος βιολόγος του Ερευνητικού Ινστιτούτου Tethys (μιας ιταλικής μη κυβερνητικής οργάνωσης που ειδικεύεται στη μελέτη των κητωδών), είχε την «τύχη» να σταθεί μάρτυρας αυτού του γεγονότος. «Επεσε» επάνω του κάνοντας τη συνηθισμένη έρευνά του στον Κόλπο του Αμβρακικού, και μάλιστα όχι μόνο μία φορά. Την επόμενη ημέρα η μητέρα ήταν ακόμη εκεί συνεχίζοντας τις απεγνωσμένες προσπάθειες και τον θρήνο της. «Εμοιαζε σαν να μη μπορεί να αποδεχθεί το γεγονός»δηλώνει ο ερευνητής μιλώντας στο «Βήμα». «Αυτό ήταν ακόμη πιο σοκαριστικό γιατί σήμαινε ότι το ζώο αντιδρούσε κατ' αυτόν τον τρόπο επί τουλάχιστον 48 ώρες».
Τον επόμενο χρόνο ο κ. Γκονθάλβο βρέθηκε μπροστά σε ένα παρόμοιο περιστατικό. Ενα μικρό ρινοδέλφινο ηλικίας δύο ως τριών μηνών, εμφανώς άρρωστο, επέπλεε με δυσκολία. Τα άλλα ενήλικα μέλη της ομάδας του κολυμπούσαν γύρω του ανήσυχα και προσπαθούσαν να το βοηθήσουν να μείνει στην επιφάνεια. Υστερα από λίγο ωστόσο - περίπου 40 λεπτά - το μικρό δελφίνι πέθανε. «Περίμενα η μητέρα, ή τουλάχιστον το ενήλικο δελφίνι που θεώρησα ότι ήταν η μητέρα γιατί κολυμπούσε πιο κοντά του, να αντιδράσει όπως το ζώο που είχαμε δει την προηγούμενη χρονιά» λέει ο βιολόγος. Αυτό όμως δεν συνέβη. Μόλις το πτώμα του μικρού βούλιαξε, τα υπόλοιπα δελφίνια έφυγαν αμέσως από εκείνο το σημείο.

Σαν άνθρωποι;

Αυτό τον έβαλε σε σκέψεις. Μήπως τα δελφίνια αντιδρούν διαφορετικά στον θάνατο ανάλογα με τις συνθήκες - ακριβώς όπως και οι άνθρωποι; «Στην πρώτη περίπτωση» λέει«η μητέρα φαινόταν σαν να μη μπορούσε να συμβιβαστεί με τον ξαφνικό θάνατο του μικρού της - όπως θα συνέβαινε και σε εμένα ή σε εσάς αν χάνατε κάποιον κοντινό σας άνθρωπο ξαφνικά, για παράδειγμα σε ένα τροχαίο. Στη δεύτερη ήταν σαν τα δελφίνια με κάποιον τρόπο να ήξεραν ότι το μικρό πέθαινε και να έμειναν κοντά του για να το βοηθήσουν και να του κρατήσουν συντροφιά ως το τέλος».

Το πένθος και η αίσθηση του θανάτου θεωρούνται αποκλειστικά ανθρώπινες ιδιότητες. Η διερεύνηση ανάλογων ιδιοτήτων στα ζώα αποτελούσε για πολύ καιρό ένα «ταμπού» για την επιστημονική έρευνα _ ένα «επικίνδυνο» ζήτημα που μόνο τελευταία ορισμένοι έχουν αρχίσει να προσεγγίζουν. «Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι και τόσο αποδεκτό» απαντά ο κ. Γκονθάλβο. «Και αυτό γιατί εμπεριέχει ένα έντονα υποκειμενικό στοιχείο. Αυτού του είδους τις σκηνές όταν τις βλέπεις τις νιώθεις στο πετσί σου, είναι πολύ δύσκολο να αξιολογήσεις επιστημονικά τι ακριβώς συμβαίνει. Αυτό όμως ισχύει ουσιαστικά σε έναν βαθμό για κάθε είδους συμπεριφορική μελέτη στα ζώα».

Επιπλέον, όπως εξηγεί, οι εμπειρίες του είδους είναι σχετικά σπάνιες - «είμαι από τους πολύ λίγους που έχουν δει κάτι τέτοιο» λέει «και ακόμη κι αν συνεχίσω να δουλεύω με τον ίδιο τρόπο για τα επόμενα τριάντα χρόνια μπορεί να μην το δω ξανά ποτέ». Αυτό όχι μόνον εξαιτίας του νόμου των πιθανοτήτων που δεν φέρνει συχνά τους ειδικούς σε άμεση επαφή με σκηνές φυσικού θανάτου στη φύση, αλλά και επειδή η ενδεδειγμένη συμπεριφορά για έναν επιστήμονα που ασχολείται με τη διατήρηση των ειδών απέναντι σε ένα τέτοιο συμβάν είναι συνήθως διαφορετική από αυτήν που αποφάσισε να υιοθετήσει ο συγκεκριμένος βιολόγος.

Το τελευταίο καταφύγιο

Τα δελφίνια του Αμβρακικού δεν είναι ωστόσο ξεχωριστά μόνον επειδή αυτή τη στιγμή αποτελούν το αντικείμενο μιας πρωτότυπης μελέτης. Στο σημείο αυτό της Ελλάδας παρατηρείται η μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού ρινοδέλφινων στη Μεσόγειο - ένα είδος που έχει αρχίσει να «αραιώνει» όλο και περισσότερο στα μεσογειακά νερά εξαιτίας της υπεραλίευσης και της ρύπανσης. Ο πληθυσμός των ρινοδέλφινων του Αμβρακικού παραμένει τα τελευταία χρόνια σταθερός, ενώ η περιοχή είναι προστατευόμενος υγροβιότοπος - έχει ενταχθεί μεταξύ άλλων στο δίκτυο Natura 2000 και έχει κηρυχθεί εθνικό πάρκο. Αυτό όμως, όπως τονίζει ο κ. Γκονθάλβο, δεν αποτελεί εγγύηση για το μέλλον τους.
«Από 150 κοινά δελφίνια που ζούσαν στο Αρχιπέλαγος το 1996 ο πληθυσμός μειώθηκε στα 15 ως το 2006-2007» λέει. «Αιτία σύμφωνα με όλα τα στοιχεία είναι η υπεραλίευση η οποία οδήγησε στην εξάντληση της τροφής τους». Οπως εξηγεί, στην περιοχή ψαρεύουν σχετικά λίγες τράτες βυθού και γριγρί, αλλά σε εντατικό ρυθμό και με στόχο κυρίως τα πελαγικά ψάρια - όπως η σαρδέλα, ο γαύρος και η παλαμίδα. «Τα πελαγικά ψάρια αποτελούν την κύρια τροφή των κοινών δελφινιών, αλλά και του τόνου και του ξιφία, δύο ειδών που επίσης έχουν υποστεί μεγάλη μείωση στην περιοχή».

Ραγδαία υποβάθμιση του περιβάλλοντος

Τα ρινοδέλφινα του Αμβρακικού δεν έχουν ανάλογο πρόβλημα. Αντιθέτως έχουν άφθονη τροφή - η βιομηχανική αλιεία απαγορεύεται εδώ - και αυτός άλλωστε είναι ένας λόγος που ο πληθυσμός τους είναι τόσο πυκνός και παραμένει σταθερός. «Προσέξτε όμως»,επισημαίνει ο κ. Γκονθάλβο, «μιλάμε για μεγάλη πυκνότητα πληθυσμού επειδή έχουμε 150 ρινοδέλφινα σε μια συγκεκριμένη έκταση. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πολλά. Με τους όρους της βιολογίας, 150 δεν είναι τίποτε. Και στον Αμβρακικό μπορεί να μην υπάρχει το πρόβλημα της υπεραλίευσης, υπάρχει όμως έντονο πρόβλημα υποβάθμισης του περιβάλλοντος».
«Οι παράγοντες που συνεισφέρουν στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος στον Αμβρακικό είναι πολλοί» τονίζει. «Το στόμιο του κόλπου είναι πολύ στενό και πολύ ρηχό. Αυτή είναι και η μόνη σύνδεσή του με την ανοιχτή θάλασσα, κάτι το οποίο σημαίνει ότι η κυκλοφορία του νερού στο εσωτερικό του κόλπου είναι εξαιρετικά μειωμένη». Τα δύο μεγάλα ποτάμια που εκβάλλουν στον Αμβρακικό, ο Λούρος και ο Αραχθος, έχουν όπως επισημαίνει μειωμένη ροή εξαιτίας φραγμάτων που έχουν κατασκευαστεί κατά μήκος τους για αρδευτικά ή υδροηλεκτρικά έργα. «Επιπλέον» προσθέτει «εκτός του ότι η εισροή φρέσκου νερού από τους ποταμούς είναι μειωμένη τα νερά τους είναι μολυσμένα από παρασιτοκτόνα και άλλα ρυπογόνα στοιχεία».

Ευτροφισμός και υποξία

 

Ενα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι ο ευτροφισμός _ η αύξηση των βακτηρίων και των φυκών που προκαλείται από την υπερβολική συγκέντρωση θρεπτικών γι' αυτά συστατικών (όπως τα νιτρικά και τα φωσφορικά ιόντα από τα λιπάσματα και τα απορρυπαντικά που «πέφτουν» στο νερό) και οδηγεί σε μείωση του οξυγόνου. Εκτός από τα λύματα, όπως λέει ο κ. Γκονθάλβο, οι εκτεταμένες ιχθυοκαλλιέργειες στην περιοχή επιτείνουν την κατάσταση. «Οι ιχθυοκαλλιέργειες εισάγουν ακόμη περισσότερα οργανικά υλικά, με τις τροφές που ρίχνονται στο νερό και με αυτά που παράγουν τα εκτρεφόμενα ψάρια που είναι στριμωγμένα σε μεγάλες πυκνότητες μέσα στους κλωβούς».
Το πρόβλημα του ευτροφισμού και της υποξίας που αυτός συνεπάγεται φαίνεται να αυξάνεται με ταχύ ρυθμό τις τελευταίες δεκαετίες. «Πριν από 20 χρόνια» λέει ο βιολόγος«το Πανεπιστήμιο της Πάτρας είχε κάνει μια μελέτη και είχε διαπιστώσει ότι τα νερά του Αμβρακικού κάτω από τα 40 μέτρα βάθος είχαν σχεδόν μηδενικό οξυγόνο. Επανέλαβαν αυτή τη μελέτη πρόπερσι και είδαν ότι τα νερά με σχεδόν μηδενικό οξυγόνο ξεκινούσαν πλέον από τα 20 μέτρα βάθος». Αυτό σημαίνει ότι το 70% των νερών του Αμβρακικού είναι νεκρή ζώνη. Και ο αντίκτυπος είναι ήδη εμφανής. Πριν από δύο χρόνια τα μύδια που καλλιεργούνται εκεί κρίθηκαν τοξικά και ακατάλληλα προς κατανάλωση. Επισήμως η καλλιέργεια μυδιών, κυδωνιών και άλλων οστρακοειδών - που αποτελούν τα πιο «ευαίσθητα» στην ποιότητα του νερού είδη - έχει σταματήσει στον κόλπο.
 

ΠΗΓΗ: http://www.tovima.gr/science/article/?aid=421181

Αργυροπελεκάνοι

Τα δελφίνια του Αμβρακικού!!

ΤΟ ΠΕΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΕΡΩΔΙΟΥ - ΣΚΙΤΣΟ

ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΚΟΤΣΑΡΙΝΗ ΝΙΚΟΥ
ΤΑΞΗΣ Β1 - ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΕΖΑΣ - 2012-2013

ΨΑΡΟΒΑΡΚΑ - ΣΚΙΤΣΟ

ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΖΩΗ ΝΙΚΟΥ
ΤΑΞΗΣ Β1 - ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΕΖΑΣ - 2012-2013

ΤΟ ΦΥΤΟΠΛΑΓΚΤΟΝ ΑΠΟΡΡΟΦΑ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ-ΣΚΙΤΣΟ

ΣΚΙΤΣΟ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΑΣ
ΤΑΞΗ Β1 - ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΕΖΑΣ - 2012-2013

ΕΡΩΔΙΟΣ-ΣΚΙΤΣΟ

ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΜΟΛΩΝΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
ΤΜΗΜΑ Β1 - ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΕΖΑΣ - 2012-2013

ΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΔΙΒΑΡΙΑ

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ

 
1ον ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ.
Μετά την κατασκευή και λειτουργία των φραγμάτων ΔΕΗ στον Λούρο και στον Αραχθο, δημιουργήθηκε πρόβλημα στην ανακύκλωση των νερών του κόλπου, - το οποίο διαπιστώθηκε και από μετρήσεις του Πανεπιστημίου Πατρών - και μαζί με την αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών και ανομβρία, αύξησε την αλατότητα των νερών του. Σε πολλές παράκτιες περιοχές έχει υποχωρήσει ο υδροφόρος ορίζοντας και έχουν καταληφθεί από υπόγεια αλμυρά νερά. Η κατασκευή του νέου λιμανιού της Πρέβεζας μίκρυνε ακόμη πιο πολύ το άνοιγμα στο στόμιο του κόλπου και έχουν γίνει παρεμβάσεις μπαζώνοντας θαλάσσιο χώρο για την κατασκευή μαρίνας στην πλευρά του Ακτίου. Όλα τα παραπάνω συντελούν στην μεγαλύτερη επιβράδυνση ανανέωσης των νερών του.

2ον. ΡΥΠΑΝΣΗ
Η ρύπανση είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για τον Αμβρακικό καθώς και λόγω της προβληματικής ανακύκλωσης, οι επιπτώσεις στο οικοσύστημα αυξάνονται ραγδαία. Από τις πηγές των ποταμών Αράχθου και Λούρου έως τις εκβολές τους και δίπλα σε τάφρους και χείμαρρους, λειτουργούν πολλές βιομηχανικές επιχειρήσεις, χοιροστάσια, πτηνοτροφεία, τυροκομεία, σφαγεία και ελαιοτριβεία , οι βιολογικοί καθαρισμοί των οποίων υπολειτουργούν ή δεν λειτουργούν με αποτέλεσμα τα λύματά τους να καταλήγουν άμεσα ή έμμεσα σε παρακείμενους τάφρους και ποτάμια και να καταλήγουν στον Αμβρακικό Κόλπο. Επίσης δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που να οριοθετεί την εγκατάσταση των μονάδων αυτών στις περιοχές περιξ του Αμβρακικού, σε συνδυασμό με την επιβάρυνση ή μη του περιβάλλοντος καθώς και των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων από την λειτουργία τους. Έτσι οι Νομάρχες και οι Περιφερειάρχες δίνουν άδειες εγκατάστασης, μετεγκατάστασης ή επέκτασης σε χοιροτροφικές μονάδες, πτηνοτροφικές, σφαγεία και ιχθυοκαλλιέργειες, χωρίς να προηγούνται μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων ουσίας, μετά δε την εγκατάσταση και λειτουργία της επιχείρησης ουδέποτε εφαρμόζονται καθώς δεν υπάρχει τακτικός αποτελεσματικός έλεγχος από τις Νομαρχίες οι οποίες δεν διαθέτουν την ανάλογη υποδομή, δηλ. εργαστήρια και προσωπικό. Τέσσερα χρόνια ο Σύλλογος ζητά από την Περιφέρεια Ηπείρου και Νομάρχες τακτικούς και εκτάκτους ελέγχους αποτελεσματικής λειτουργίας βιολογικών καθαρισμών όλων των μονάδων που τα απόνερά τους καταλήγουν άμεσα ή έμμεσα στον Αμβρακικό και δυστυχώς «κτυπάνε στου κωφού την πόρτα».
Οι δήμοι και οι οικισμοί πέριξ του Αμβρακικού δεν διαθέτουν αποχετευτικά δίκτυα με επακόλουθο να μην υπάρχουν βιολογικοί καθαρισμοί, διαθέτουν όμως πολλές παράνομες χωματερές, με αποτέλεσμα τα λύματά των να καταλήγουν είτε μέσω του υδροφόρου ορίζοντα είτε μέσω των τάφρων και ποταμών στον Κόλπο.
Η έλλειψη ενημέρωσης για τις επιπτώσεις από την ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων από τους καλλιεργητές της περιοχής αποτελούν ένα ακόμη σημαντικό παράγοντα ρύπανσης. Εχουν γίνει ήδη μετρήσεις από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων το 1999 και το 2006 όπου διαπιστώνεται το μέγεθος της ρύπανσης σε όλο το οικοσύστημα.
Η θολούρα των νερών προέρχεται από την ίλη που δημιουργείται από τα αστικά λύματα, χοιροτροφικά λύματα και λύματα ιχθυοκαλλιεργειών. Στα δε απορρίμματα των ιχθυοκαλλιεργειών ευδοκιμεί ένα τοξικό φύκι το COLLEPRE ASSEMOSA το οποίο εκτοξεύει τοξικό υγρό που σκοτώνει όλους τους ζώντες οργανισμούς στον περίγυρό του και παίρνει την θέση του φυκιού ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ το οποίο καθαρίζει την θάλασσα παρακρατώντας βλαβερές ουσίες οπως υδράργυρο, μόλυβδο και κάδμιο. Στον Αμβρακικό σήμερα λειτουργούν παράνομα πάνω από 30 μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας, και δεν έχει γίνει ΠΟΤΕ έλεγχος επιβάρυνσης του υδάτινου περιβάλλοντος από την λειτουργία των μονάδων αυτών. Με την υπάρχουσα νομοθεσία δίδονται άδειες μετεγκατάστασης ή επέκτασης, ως επίσης άδειες εγκατάστασης για νέα είδη, οπότε ο Αμβρακικός Κόλπος από ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΠΑΡΚΟ ΙΧΘΥΟΚΛΩΒΩΝ.

3ον. ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ
Η συνεχής είσοδος πετρελαιοφόρων στον Κόλπο μαζί με τις δεξαμενές καυσίμων στην Αμφιλοχία και Πρέβεζα αποτελούν μια βραδυφλεγή βόμβα ανα πάσα στιγμή έτοιμη να σκάσει. Την τελευταία πενταετία είχαμε 7 προσαράξεις και μάλιστα σε μια από αυτές το πλοίο μετέφερε υγρή πίσσα και από θαύμα δεν προκλήθηκε διαρροή και οικολογική καταστροφή.

4ον. ΥΠΕΡΑΛΙΕΥΣΗ
Σήμερα οι επαγγελματίες αλιείς είναι περισσότεροι, χρησιμοποιούν περισσότερα δίχτυα, πιο σύγχρονους μεθόδους αλιείας και τα ψάρια λόγω των κλιματολογικών συνθηκών και ρύπανσης είναι λιγότερα. Μεγαλύτερη όμως καταστροφή προκαλούν τα παράνομα συρόμενα εργαλεία, τα οποία απαγορεύονται με Β.Δ. του 1966. Τα εργαλεία αυτά καταστρέφουν τον γόνο και τις φωλιές των ψαριών και πετούν ξανά στην θάλασσα πάνω από το 50% των ψαριών που αλιεύουν ως μη εμπορεύσιμα. Επίσης στα διβάρια παγιδεύεται μικρή γαρίδα, 60 – 80 στο κιλό, η οποία πωλείται στο εμπόριο, ενώ θα μπορούσε να εμπλουτισθεί η θάλασσα και να αλιευθεί όταν θα μεγαλώσει και θα ζυγίζει 30 – 40 στο κιλό. Έχει επίσης αυξηθεί ο αριθμός των αδειών ερασιτεχνικής αλιείας και πολλές φορές αλιεύουν μικρές σουπιές και σε μεγαλύτερες ποσότητες από τις επιτρεπόμενες, με αποτέλεσμα να έχουμε υπεραλίευση και σ αυτό το είδος.

5ον ΕΛΛΕΙΨΗ ΜΕΤΡΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ
Η Δ/νση Περιβάλλοντος της Ε.Ε. έκανε συστάσεις στην Ελλάδα και στο αρμόδιο υπουργείο ΥΠΕΧΩΔΕ το Δεκέμβριο του 2004 για να πάρει μέτρα για την ποιότητα των υδάτινων πόρων του Αμβρακικού Κόλπου. Είμαστε στο τέλος του 2007 και ακόμη περιμένουμε τη λήψη μέτρων.
Τέλος δεν υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης και ανάπτυξης της περιοχής, η δε ενεργοποίηση και λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης του Αμβρακικού γίνεται με ρυθμούς χελώνας και χωρίς να έχει υπογραφεί ακόμη το Π.Δ., το δε νομοθετικό πλαίσιο που θα λειτουργεί είναι τέτοιο που οι παρεμβάσεις του θα έχουν μόνο γνωμοδοτικό χαρακτήρα και δεν θα έχει την επιτελική εξουσία να επιβάλλει κυρώσεις σε όσους ρυπαίνουν ή με ενέργειές τους καταστρέφουν το οικοσύστημα."

ΠΗΓΕΣ:http://archive.in.gr/news/reviews/imagegallery.asp?lngReviewID=829017&lngChapterID=878636&lngItemID=845480

Ο ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ...

Η Δυτική Ελλάδα είναι η πλουσιότερη περιοχή  της Ελλάδας από πλευράς φυσικού περιβάλλοντος. Αποτελείται από τους νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλίας. Στη Δυτική Ελλάδα, υπάρχουν  πλήθος από ασφαλείς όρμους και φυσικά λιμάνια, χιλιόμετρα με μοναδικές σε φυσικό κάλλος, παρθένες, αμμουδερές και βραχώδεις απαράμιλλου κάλλους ακτές. Οι  Λιμνοθάλασσες του Μεσολογγίου,  του Αμβρακικού κόλπου, του Κοτυχίου, μαζί με τις πολυάριθμες λίμνες και ποτάμια της περιοχής , αποτελούν το μεγαλύτερο σύμπλεγμα υγροτόπων της Μεσογείου.
   Εκτεταμένα πεδινά τμήματα διακοπτόμενα από τους ορεινούς όγκους των παρθένων Οροσειρών της περιοχής, συμπληρώνουν το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Πάνω από 280 είδη πουλιών έχουν παρατηρηθεί στις διάφορες εποχές του χρόνου, στιςλιμνοθάλασσες, στις λίμνες και στους άλλους υγρότοπους της περιοχής και στους γύρωλόφους. Πολλά σπάνια είδη, όπως την απειλούμενη με εξαφάνιση Βίδρα (θηλαστικό), θα συναντήσει ο επισκέπτης στις λίμνες της περιοχής και στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, ενώ δελφίνια και θαλασσοχελώνες (Carettacaretta) θα συναντήσει στον Αμβρακικό Κόλπο.
    Παρθένα φυσικά δάση και πλούσια μεσογειακή βλάστηση καλύπτουν τα πανέμορφα βουνά της περιοχής, μέσα στα οποία βρίσκουν καταφύγιο πολλά και σπάνια πουλιά (όπως ο βασιλαετός, το αηδόνι, ο δρυοκολάπτης) , καθώς και πολλά και σπάνια θηλαστικά (όπως το τσακάλι, το αγριογούρουνο και το ζαρκάδι).

   Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί, ότι η περιοχή αποτελεί το «Φυσικό Πάρκο της Ελλάδας». Η περιοχή έχει κατοικηθεί από την παλαιολιθική εποχή, όπως μαρτυρούν εργαλεία από πυριτόλιθο που αποκαλύπτονται κυρίως στις παραλίμνιες και παραποτάμιες περιοχές. Στην περιοχή σύμφωνα με την μυθολογία έζησαν, βασίλεψαν και συγκρούστηκαν θεοί, ημίθεοι και ήρωες.

   Δυναμική παρουσία στο πολιτικό προσκήνιο της Αρχαίας Ελλάδας διαδραματίζουν οι κάτοικοι της περιοχής από τον 4ο έως και τον 2ο π.χ. αιώνα, οπότε και παρατηρείται σημαντική πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Η Ολυμπία, στον νομό Ηλείας, υπήρξε το κέντρο του αθλητισμού, για όλον τον τότε γνωστό κόσμο. Ενώ η Αιτωλικής Συμπολιτεία που δημιουργήθηκε με κέντρο το Θέρμο της Αιτωλοακαρνανίας, για ένα αιώνα έπαιξε ηγετικό ρόλο στο σύνολο της αρχαίας Ελλάδας και αποτέλεσε υπόδειγμα ομοσπονδιακού κράτους, όχι μόνο για τον αρχαίο κόσμο αλλά και για τις μέρες μας. Οι μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές ανακατατάξεις που έγιναν κατά καιρούς στην περιοχή την έχουν γεμίσει με αρχαιολογικούς τόπους και μνημεία όλων των εποχών. Πολυάριθμα κάστρα, αρχαίες πόλεις και αρχαία θέατρα, στέκουν ακόμη και σήμερα επιβλητικά και είναι τόσο πυκνά ώστε κάθε τριάντα χιλιόμετρα να συναντά ο επισκέπτης απομεινάρια μιας αρχαίας ακρόπολης ή ενός καλοδιατηρημένου κάστρου. Περισσότερα από 60 κάστρα κτισμένα από τους αρχαιότατους χρόνους μέχρι και την Τουρκοκρατία χαρακτηρίζουν την περιοχή ως απέραντο μουσείο οχυρωματικής τέχνης.

Η περιήγηση στην περιοχή αποτελεί για τον επισκέπτη ένα ταξίδι στο παρελθόν, ένα περίπατο στο χθές, που συνδυάζεται αρμονικά με μια παρθένα φύση του σήμερα.
   Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει την περιοχή συνδυάζοντας την με την παραμονή του σε κάποιο από τα επισκέψιμα βιολογικά αγροκτήματα του “BioFarmNet”, στα οποία θα έχει την δυνατότητα να διανυκτερεύει σε κομψά αγροτουριστικά καταλύματα, μέσα σta βιολογικά αγροκτήματα, να συμμετέχει στις εργασίες παραγωγής  και τυποποίησης  των προϊόντων, αλλά και σε εναλλακτικές τουριστικές δραστηριότητες , καθώς επίσης και να εκπαιδευτεί στην παρασκευή τοπικών φαγητών, γλυκισμάτων & ποτών, με βάση βιολογικές πρώτες ύλες.
   Το “BioFarmNet” είναι ένα δίκτυο αγροτικού-οικολογικού τουρισμού, αποτελούμενο  αποκλειστικά από πλήρως εξοπλισμένα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής τουριστικά καταλύματα μέσα  σε επισκέψιμα αγροκτήματα,  αυτόνομες αγροτικές παραγωγικές μονάδες μικρού μεγέθους επεξεργασίας  &  τυποποίησης βιολογικών προϊόντων, εστιατόρια & μονάδες εναλλακτικών τουριστικών δραστηριοτήτων, στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Ελλάδας. Όλες οι ανάγκες των μονάδων  σε ηλεκτρική ενέργεια καλύπτονται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (φωτοβολταϊκά & ανεμογεννήτριες)
Ο επισκέπτης θα ζήσει ανεπανάληπτες, αυθεντικές & μοναδικές εμπειρίες  στα  σπάνια οικοσυστήματα και βιοτόπους της περιοχής συνδυάζοντας τες με :
•    Πεζοπορία σε οργανωμένα ορεινά μονοπάτια που διασχίζουν δάση και φαράγγια συνδέοντας αρχαίες πόλεις, κάστρα και θέατρα, μνημεία των αρχαίων Ελλήνων.
•    Αναρρίχηση και ορειβασία στην επιβλητική Βαράσοβα.
•    Ιππασία σε παρθένες δασώδεις εκτάσεις.
•    Ποδηλασία δίπλα στις λίμνες και τις λιμνοθάλασσες αλλά και στο βουνό.
•    Καγιάκ και ράφτινκ στον Εύηνο και Αχελώο ποταμό.
•    Κολύμβηση στις καταγάλανες παραλίες του Ιονίου.
•    Ημερήσιο και νυχτερινό ψάρεμα με παραδοσιακές ψαρόβαρκες στην γαλήνια λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου.
•    Περιήγηση στους υδροβιότοπους σε συνδυασμό με παρατήρηση των σπανίων πουλιών που κατακλύζουν τις ακτές.
   Ο επισκέπτης θα βρει φιλόξενους και ευγενικούς οικοδεσπότες από τους οποίους μπορεί να μάθει, εάν το επιθυμεί, πως γίνονται οι καλλιεργητικές εργασίες και η περιποίηση των ζώων μέσα στο βιολογικό αγρόκτημα, πώς να ζυμώνει και να ψήνει ψωμί, πώς να φτιάχνει μαρμελάδες, τυρί, κρασί και πολλά αλλά που θα τον φέρουν ξανά σε επαφή με τους άλλους ανθρώπους και με την φύση, μέσα  σε  πλαίσια  αυθεντικής φιλοξενίας & υψηλού επιπέδου παρεχόμενων υπηρεσιών. Επίσης ο επισκέπτης θα γευθεί παραδοσιακά Ελληνικά φαγητά, μαγειρεμένα από τους οικοδεσπότες με αγνά υλικά, όλα προϊόντα βιολογικής γεωργίας από τα βιολογικά αγροκτήματα της περιοχής. Το δίκτυο αγροτουριστικής δραστηριότητας “BioFarmNet” αναπτύσσεται παράλληλα & σε απόλυτη συνεργασία με  το υπάρχον δίκτυο παραγωγής & εμπορίας βιολογικών  προϊόντων BioNetWestHellas.

ΠΗΓΕΣ:http://www.bionetwesthellas.gr/el/about-us/ecotourism.htm

ΨΑΡΑΔΕΣ ΚΑΙ ΛΕΥΚΟΤΣΙΚΝΙΑΔΕΣ

ΤΟ ΣΥΝΝΕΦΟ ΤΟΥ ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑΤΟΣ

ΓΑΡΙΔΕΣ

ΤΟ ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ ΤΗΣ ΑΜΒΡΑΚΙΑΣ

ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΒΙΓΛΑΣ ΣΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ

ΕΝΑ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΣΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ

ΠΗΓΗ ΜΑΖΟΥΤ Ο ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ

ΕΝΑΣ ΘΑΥΜΑΣΙΟΣ ΘΗΡΕΥΤΗΣ

Ανελέητος...
Ο τσικνιάς ήταν από τις σπάνιες περιπτώσεις που... ένας κορυφαίος θηρευτής είχε αξία και σαν εδώδιμο θήραμα! Γιατί, πάνω απ' όλα ο τσικνιάς είναι ένας ανελέητος θηρευτής -και παμφάγος- κάθε μορφής ζωής που κινείται στα νερά. Είναι ψαράς και κυνηγός μαζί. Και του νερού και της στεριάς. Ικανός να κυνηγάει ό,τι κινείται, περπατάει, πετάει ή κολυμπάει.
Η τακτική του...
Ο τσικνιάς είναι ένας... ατάραχος και ψύχραιμος κυνηγός. Εχει οξύτατη όραση και εξαιρετικά ευκίνητο και ισχυρό λαιμό. Το ράμφος του είναι σκληρό σαν λόγχη, και έτσι ακριβώς το χρησιμοποιεί. Στηριγμένος στα ψηλά του πόδια, διαλέγει το καρτέρι του και περιμένει: ό,τι περάσει στην ακτίνα εκτίναξης του ράμφους του πεθαίνει! Ψάρια, καβούρια, σκουλήκια, φίδια, βατράχια, χέλια, έντομα, είναι οι αρχικοί στόχοι του, αλλά όχι οι μόνοι...

Πάνω απ' όλα ο τσικνιάς είναι ένας ανελέητος θηρευτής κάθε μορφής ζωής που κινείται στα νερά. Είναι ψαράς και κυνηγός μαζί.

Νεοσσοί πουλιών όλων των ειδών, παπάκια, μικρές νερόκοτες, νεροκοτσέλες, ακόμα και ενήλικα πουλιά συμπεριλαμβάνονται στο μενού του. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να εξαφανίσει ολόκληρο πληθυσμό από αυτά, κυρίως σε αυτούς τους καινούργιους ταμιευτήρες, που δεν έχουν παρά ελάχιστη κάλυψη...
Εχω δει με τα μάτια μου τσικνιάδες σε ένα νέο ταμιευτήρα, να... «εκκαθαρίζουν» ολόκληρες γενιές πουλιών, άλλωστε και στα αβγά δεν λέει όχι αν τα βρει. Ως θηρευτής διαλέγει πάντα καθαρά σημεία χωρίς κάλυψη, αφού ο ίδιος δεν κινδυνεύει πρακτικά από τίποτε... Ο όγκος του και η ευλυγισία του είναι τέτοια, που οι εχθροί του στη φύση είναι λίγοι.

ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ O Αμβρακικός κόλπος αποτελεί τον βορειότερο μεγάλο κόλπο της Δ. Ελλάδος. Η γεωγραφική του θέση περιλαμβάνεται μεταξύ των συντεταγμένων : Βόρειο γεωγραφικό πλάτος: 30ο 50' - 39ο 10' - Ανατολικό γεωγραφικό μήκος: 20ο 40' - 21ο 101' Η περιοχή του Αμβρακικού κόλπου είναι μια σχεδόν κλειστή και κατά συνέπεια προστατευόμενη Θαλάσσια έκταση, που επικοινωνεί με λιμνοθάλασσες μέσω ελεγχόμενων στομίων. Στον κόλπο εκβάλλουν δύο σημαντικοί ποταμοί ο Λούρος και ο Άραχθος. Οι χαμηλές εκτάσεις που περιβάλλουν τον κόλπο και τις λιμνοθάλασσες στα βόρεια, συνίσταται από αλατούχα εδάφη πέρα από τα οποία εκτείνονται γεωργικές εκτάσεις εντατικά καλλιεργούμενες με βαμβάκι και εσπεριδοειδή. Η οικονομική δραστηριότητα στο μη γεωργικό μέρος της περιοχής βασίζεται στην αλιεία στον κόλπο και ιχθυοκαλλιέργεια στις λιμνοθάλασσες. Η γεωργία μαζί με την αλιεία και ιχθυοτροφία εξασφαλίζουν το μεγαλύτερο μέρος της απασχόλησης στην περιοχή, ενώ το υπόλοιπο εξασφαλίζεται από τη βιομηχανία, την παροχή υπηρεσιών και το εμπόριο. Ο Αμβρακικός κόλπος προσφέρει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης ιχθυοκομικής εκμετάλλευσης λόγω των ιδιαίτερων φυσικοχημικών συνθηκών που επικρατούν. Καθώς κατηφορίζουμε από τα παράλια της Ηπείρου σε εκείνα της Στερεάς, βρισκόμαστε ξαφνικά μπροστά σε ένα γεωλογικό παράδοξο. Η συμπαγής ακτογραμμή διασπάται από μία στενή λωρίδα θάλασσας. Αρκετή όμως να δημιουργήσει μέσα στην στεριά την πιο συναρπαστική "κλειστή θάλασσα" της χώρας. Είναι αποτέλεσμα της έντονης τεκτονικής δραστηριότητας , που ξεκίνησε εδώ και 2 εκατομμύρια χρόνια. Είναι ένα τεκτονικό βύθισμα το οπίο άρχισε να γεμίζει με τις αποθέσεις των δύο ποταμών Άραχθου και Λούρου. Η βαθμιαία ανύψωση της θάλασσας κατά τα τελευταία 10.000 χρόνια είχε ως αποτέλεσμα να εισχωρήσει το Ιόνιο πέλαγος ανάμεσα από το Άκτιο και την Πρέβεζα και να πλημμυρίσει τον κόλπο δίνοντάς του την σημερινή του μορφή. Ο Αμβρακικός εισχωρεί σε μεγάλο τμήμα της ξηράς καταλαμβάνοντας μια έκταση 405 περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων. ΠουλιάΟι βασικοί δημιουργοί του τεράστιου υγρότοπου του Αμβρακικού είναι οι δύο μεγάλοι ποταμοί που εκβάλλουν στον κόλπο, ο Άραχθος και ο Λούρος. Με την προαιώνια δράση των νερών τους οι δύο αυτοί ποταμοί συμβάλλουν στο σχηματισμό ενός εξαιρετικά περίπλοκου όσο και μοναδικού για τα Ελληνικά δεδομένα υγροτοπικού συστήματος 220.000 περίπου στρεμμάτων που περιλαμβάνουν μεγάλες και μικρές λιμνοθάλασσες, μακρόστενες χαμηλές λουρονησίδες που χωρίζουν τις λιμνοθάλασσες από την θάλασσα, παραποτάμιες ζώνες, εκβολές ποταμών, αλμυρόβαλτους και γλυκόβαλτους, απέραντους καλαμιώνες, υγρολίβαδα και αλίπεδα. Είναι μία θαυμαστή ποικιλία οικοτόπων, που εναλάσσονται διαρκώς ξεδιπλώνοντας μια συνολική εικόνα σπάνιας ομορφιάς. Κάποιες λοφοπλαγιές στην περιφέρια του κόλπου σκεπάζονται από δρυοδάση, ενώ δε λείπουν τα απομεινάρια παραποτάμιων δασών, που μαζί με τα βοσκοτόπια και τις διάφορες καλιέργειες, συμπληρώνουν το υπέροχο αυτό μωσαΐκό των τόσο δοαφορετικών τοπίων και εικόνων. Στον Αμβρακικό περιλαμβάνονται 20 τουλάχιστον ακέραιες λιμνοθάλασσες, αριθμός που δεν συναντάται σε κανένα μέρος της Ελλάδας. Η συνολική έκταση τους ξεπερνάει τα 70 τετ. χιλιόμετρα, ενώ οι περισσότερες χωρίζονται από τη θάλασσα με μία λουρονησίδα, δηλαδή μια μακρόστενη λωρίδα γης. Παρατηρώντας κάποιος μια λουρονησίδα από μακριά σχηματίζει την εντύπωση ότι αποτελείται από άμμο.Αν σκύψει όμως στο έδαφος των περισσοτέρων, θα διαπιστώσει έκπληκτος, ότι η σύνθσεσή του αποτελείται από αμέτρητα κελύφη αχιβάδων Τι είναι όμως οι λιμνοθάλασσες; Είναι ρηχές λιμναίες εκτάσεις ακριβώς δίπλα στη θάλασσα. Δημιουργούνται από τη δράση των ποταμών και των κυμάτων, που για πολλά χρόνια συσσωρεύουν λάσπη, άμμο και κοχύλια σε μία αβαθή ακτή. Όλα αυτά τα φερτά υλικά σχηματίζουν σιγά σιγά μια λωρίδα στεριάς, που κάποια στιγμή απομονώνει ένα κομμάτι θάλασσας και το μετατρέπει σε λιμνοθάλασσα. Οι τρεις μεγαλύτερες λιμνοθάλασσες του Αμβρακικού, κάθε μια με τις δικές της ιδιαιτερότητες, είναι η "Λογαρού" μεέκταση 25,75 τετ. χιλιόμετρα, το "Τσουκαλιό" με 16,5 τετ. χιλιόμετρα και η "Ροδιά" με 13,5 τετ. χιλιόμετρα. Ένα βασικό χαρακτηριστικό των λιμνοθαλασσών του Αμβρακικού είναι η μεγάλη τους βιολογική παραγωγικότητα. Με τις ιδιαιτερότητες της διαμόρφωσής τους λειτουργούν ως φυσικά εκτρφεία ψαριών και καρκινοειδών με αποτέλεσμα να παράγουν μεγάλους αριθμούς ψαριών αλλά και πολλών άλλων ζωντανών οργανισμών. Στα φυσικά ανοίγματα που υπάρχουν στις λουρονησίδες και τα οποία επιτρέπουν την επικοινωνία των λιμνοθαλασσών με τη θάλασσα, οι ψαράδες του Αμβρακικού έχουν εδώ και πολλά χρόνια εγκαταστήσει τα λεγόμενα "ιβάρια" ή "διβάρια". Είναι ειδικές κατασκευές με καλάμια, που, ενώ επιτρέπουν την ελεύθερη είσοδο ψαριών από τη θάλασσα, τα εμποδίζουν να επιστρέψουν, με αποτέλεσμα να παγιδεύονται. Ο Αμβρακικός κόλπος αποτελεί τη μοναδική περιοχή στην Ελλάδα όπου πραγματοποιείται συστηματικά χρήση δορυφορικών πομπών σε χελώνες και ειδικών σημάτων (tag), για την κατανόηση των μετακινήσεων που πραγματοποιούν στο θαλάσσιο περιβάλλον μακριά από τις παραλίες που ωοτοκούν. Παράλληλα, έχουν αναπτυχθεί συνεργασίες με παράκτιους αλιείς και αλιευτικούς συλλόγους, που στοχεύουν στην καταγραφή των ζημιών που προκαλούν οι τυχαίες εμπλοκές των χελωνών στα αλιευτικά εργαλεία και στην πρόταση λύσεων για την ενίσχυση των αλιέων. Βουβάλια Η συχνές παρατηρήσεις τραυματισμένων χελωνών, αλλά και η μεγάλη απόσταση από το μοναδικό Κέντρο Διάσωσης για Θαλάσσιες Χελώνες στην Ελλάδα (Γλυφάδα Αττικής), αποτέλεσαν το κίνητρο δημιουργίας ενός Σταθμού Α' Βοηθειών στην περιοχή. Ο Σταθμός δημιουργήθηκε στο πλαίσιο Κοινοτικού προγράμματος Life Nature και στεγάζεται στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Άραχθου, στην Κόπραινα Άρτας. Σε συνεργασία με το Κέντρο πραγματοποιούνται εκδηλώσεις ενημέρωσης των επισκεπτών, όπως απελευθερώσεις χελωνών που ανάρρωσαν τραυματισμών, προβολές διαφανειών και βίντεο κλπ.

ΑΠΛΗΡΩΤΟΣ ΕΡΓΑΤΗΣ ΑΜΟΛΗΣΕ ΤΑ ΨΑΡΙΑ ΣΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ

Απλήρωτος εργάτης αμόλησε τα ψάρια στον Αμβρακικό

Τρίτη, 16 Οκτωβρίου 2012,  20:18 

 

Πάρτι κάνουν οι ψαράδες, με τους τόνους από τσιπούρες και λαβράκια

Μάχη για το ψάρεμα διαδραματίζεται τις τελευταίες μέρες σε περιοχή του Αμβρακικού κόλπου όπου τόνοι ψαριών, τσιπούρες και λαβράκια βρήκαν τον δρόμο της ... ελευθερίας και γέμισαν την θάλασσα.

Σύμφωνα με πληροφορίες του pamepreveza.gr η αιτία ήταν ένα περιστατικό που συνέβη πριν λίγες μέρες σε ιχθυοκαλλιέργεια που έχει τις εγκαταστάσεις της στον Αμβρακικό.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες ένας εργάτης ο οποίος ισχυρίζεται ότι είναι απλήρωτος εδώ και καιρό, έκοψε πριν λίγες μέρες τρία από τα "κλουβιά", της ιχθυοκαλλιέργειας όπου εκτρέφονταν τα ψάρια με αποτέλεσμα τόνοι από αυτά να κατακλύσουν την θάλασσα.

Αποτέλεσμα ήταν, χιλιάδες ψάρια, κυρίως λαβράκια και τσιπούρες πάνω από μισό κιλό το καθ ένα, να ελευθερωθούν και οι ψαράδες όλης της περιοχής να κάνουν στην κυριολεξία ... πάρτι τις μέρες αυτές.

Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες ο εργάτης συνελήφθη και οδηγήθηκε στην δικαιοσύνη ενώ η ζημιά που υπέστη η επιχείρηση είναι αρκετά μεγάλη.

ΟΙ ΕΡΩΔΙΟΙ ΑΠΕΙΛΟΥΝΤΑΙ ΥΠΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ

Όλο το πρώτο δεκαήμερο του Μάη οι μικροί ερωδιοί (Μικροτσικνιάδες, Ixobrychus minutus) διέσχιζαν το Αιγαίο ανεβαίνοντας προς τους υγρότοπους της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας αλλά και για ακόμη πιο βόρεια.

Το ταξίδι μακρύ και γεμάτο κινδύνους, οι καλοί σταθμοί ανεφοδιασμού στη διαδρομή (οι μικροί νησιωτικοί και παράλιοι υγρότοποι) όλο και λιγότεροι κάθε χρόνο και πιο υποβαθμισμένοι. Και παντού παγίδες: κεραίες, σύρματα, μολυσμένα νερά…Οι περισσότεροι μικροί ταξιδευτές τα καταφέρνουν, δεν είναι λίγοι όμως όσοι σταματούν αποκαμωμένοι ή τραυματισμένοι από ατυχήματα.

Στις 29 Απριλίου έφτασε ο πρώτος στο Σταθμό μας: βρέθηκε μέσα σε μια γλάστρα στο Κερατσίνι! Ακολούθησαν δύο στις 30 Απριλίου από Σάμο και Άμφισσα, τρείς στις 5 Μάη από Ασπρόπυργο, Ελευσίνα και Αιγάλεω.

Τον έναν απ’ αυτούς τον βρήκαν κυνηγοί( δεν κυνηγούσαν, βέβαια) και τον άλλον φαντάροι από στρατόπεδο του Ασπροπύργου και μεταφέρθηκαν σε μας από την πάντα πρόθυμη ομοσπονδιακή θηροφύλακα Μαρία Βλαχοπούλου.

Και στη συνέχεια, δύο στις 6 Μάη από Μενίδι και Ρόδο, και τρείς στις 7 από Σάμο, Ρόδο, Κάλυμνο…

Κάθε ένας που συνέρχεται, απελευθερώνεται άμεσα από τους εθελοντές μας στο Σχοινιά για να συνεχίσει το ταξίδι του.

ΠΕΘΑΙΝΕΙ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ

Μια ακόμη ημερίδα για την σωτηρία του Αμβρακικού έγινε στη Βόνιτσα Αιτωλοακαρνανίας. Διοργανωτής η βουλευτής της ΔΗΜΑΡ Νίκη Φούνταμε συντονιστή τον δημοσιογράφο της ΝΕΤΑντώνη Αλαφογιώργο.

Παρόντες οι αντιπεριφερειάρχες των τριών πρώην νομών πέριξ του Αμβρακικού και οι Δήμαρχοι των πέριξ δήμων με εξαίρεση τους δημάρχους Άρτας και Νικολάου Σκουφά οι οποίοι ήταν απόντες αλλά δεν έστειλαν έστω και ένα χαιρετισμό, Φορείς, Ψαράδες και κάτοικοι της περιοχής. Κοινή διαπίστωση όλων ότι ο Αμβρακικός πάσχει από έλλειψη οξυγόνου.

Οι λύσεις/προτάσεις θα παρουσιασθούν σε νέα ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο παρουσία της Κεντρικής Ηγεσίας, Ευρωβουλευτών και εκπροσώπων κομμάτων. Ο σύλλογός όπως πάντα στη πρώτη γραμμή για την προστασία του Αμβρακικού, χαιρέτησε αυτή την πρωτοβουλία και περιέγραψε τα προβλήματα του Αμβρακικού με δύο λέξεις. Ακολουθεί η εισήγηση του προέδρου του συλλόγου μας.Δύο πρόσφατες μελέτες η μία του Πανεπιστημίου Πατρών το 2008 και η άλλη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων του 2010, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Αμβρακικός είναι στο μεγαλύτερο μέρος του ένας ανοξικός κόλπος.


Από τα 10 με 15 μέτρα βάθος αρχίζει η υποξία με ποσοστό διαλυμένου οξυγόνου κάτω του 40% και από τα 20 μέτρα και κάτω το ποσοστό οξυγόνου είναι μηδενικό. Αυτό σημαίνει ότι τα οργανικά φορτία που δέχεται καθημερινά ο Κόλπος είναι πάρα πολλά και δεν μπορεί να τα αφομοιώσει. Τα οργανικά αυτά φορτία είναι φορτία αζώτου και φωσφόρου και δρουν σαν λιπάσματα για την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτόν, κάνουν δηλαδή τον Κόλπο ευτροφικό. Την άνοιξη και το φθινόπωρο το φυτοπλαγκτόν προσκολλάται πάνω στα δίχτυα των ψαράδων τα βυθίζουν και δεν αλιεύουν.

Αποτέλεσμα αυτού είναι να μειώνεται ο ζωτικός χώρος των ψαριών από την έλλειψη οξυγόνου και να κινούνται στα ρηχά όπου συνήθως υπεραλιεύονται. Λόγω δε της έλλειψης των ψαριών στις ανοξικές μάζες έχουν αναπτυχθεί πλήθη τσουχτρών ή κορέλια όπως τα ονομάζουν οι ψαράδες, τα οποία πλήθη πολλαπλασιάζονται με γοργούς ρυθμούς όταν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες.

Οι τσούχτρες είναι ζωοπλαγκτικοί οργανισμοί και σε θολά και ανοξικά νερά έχουν το πάνω χέρι, τρέφονται με αυγά ψαριών, γαρίδων και έχουν εξαπλωθεί σε όλο τον Κόλπο, προξενώντας ζημιές στα δίχτυα των ψαράδων. Παρότι έχει διαταραχθεί σε μεγάλο βαθμό από ανθρώπινες δραστηριότητες η ισορροπία του οικοσυστήματος, αντί να παρθούν άμεσα μέτρα μείωσης των οργανικών φορτίων, δίδονται διπλασιασμοί σε δυναμικότητες μονάδων θαλάσσιας ιχθυοκαλλιέργειας, πράγμα που σημαίνει μεγαλύτερη μείωση του οξυγόνου και αύξηση των ανοξικών μαζών.

Από παραγωγή 1000 τόνων ψαριών ετησίως διαχέονται στον Αμβρακικό 42 τόνοι φωσφόρου. Παραγωγή 10.000 τόνων από όλες τις μονάδες του Αμβρακικού σημαίνει 420 τόνους φωσφόρου ετησίως στο βυθό του. Το 2010 δαπανήθηκαν 1.507.200, ευρώ για την δημιουργία, εγκατάσταση και πιλοτική λειτουργία δικτύου 8 αυτομάτων τηλεμετρικών σταθμών παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων σε πραγματικό χρόνο μεταξύ των οποίων και ένας στη θέση Παναγιά κοντά στις θαλάσσιες ιχθυοκαλλιέργειες τον οποίο κατέστρεψαν «άγνωστοι» ενώ οι υπόλοιποι δεν τέθηκαν ποτέ σε λειτουργία και το master plan της Πρέβεζας εξαφανίστηκε.


Ο Φορέας Διαχείρισης γνωρίζει πολύ καλά τι συμβαίνει μέσα στον Αμβρακικό και αντί να εισηγηθεί μέτρα για την μείωση των οργανικών φορτίων, δέσμιος τοπικών αρχόντων μελών του Δ/Σ, γνωμοδοτεί υπέρ της διπλασιασμού δυναμικότητας μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας και επιδίδεται στο κυνήγι των λαθροκυνηγών. Ασχολείται με το δένδρο ενώ έχει σχεδόν καεί το δάσος.

Όλοι λοιπόν γνωρίζουμε από τι πάσχει ο Αμβρακικός, αλλά κοιτάει ο καθένας να κάνει τη δουλειά του, και κανένας πολιτικός δεν έχει το θάρρος να αποφασίσει τη λήψη άμεσων μέτρων μείωσης των οργανικών φορτίων. Δεν χρειάζονται άλλες μελέτες ή να είναι επιστήμων κάποιος για να καταλάβει σε ποιο οριακό σημείο βρίσκεται ο Αμβρακικός σήμερα. Με μια μάσκα μπορεί να δεί τα νεκροταφεία οστράκων στις ακτές του Κέφαλου και της Λασκάρας. Μια εικόνα χίλιες λέξεις όπως και η εικόνα που κατέγραψε το βαθυσκάφος του Πανεπιστημίου Πατρών.

Οι μαζικοί θάνατοι που κατά καιρούς συμβαίνουν στις θαλάσσιες ιχθυοκαλλιέργειες, οι θάνατοι στις λιμνοθάλασσες και τα ποτάμια, το μπαντάρισμα της θάλασσας που συμβαίνει κάθε χρόνο στην Αμφιλοχία και το Μάζωμα όπου χιλιάδες ψάρια ξεβράζονται ή σπαρταρούν στην επιφάνεια, είναι όλα αποτέλεσμα έλλειψης οξυγόνου. Ιδού λοιπόν η Ρόδος αγαπητοί αρμόδιοι, κάντε το «πήδημά» σας.

e-vonitsa.blogspot.gr

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ;

Είναι μορφή ήπιου τουρισμού κατά την οποία οι επισκέπτες μένουν σε αγρόκτημα και συμμετέχουν σε αγροτικές εργασίες. Σημείο αναφοράς των διακοπών σε ένα αγρόκτημα-ξενώνα είναι η άμεση επαφή του επισκέπτη με την αγροτική ζωή, τις καλλιέργειες, με την φύση, τη χλωρίδα και την πανίδα, κάτι το ιδιαίτερο για το μεγαλύτερο ποσοστό του σύγχρονου Ευρωπαίου πολίτη, κατοίκου αστικής περιοχής. Πέρα από την υποδοχή και τη φιλοξενία του επισκέπτη σε ένα περιβάλλον λιτό με τοπικό χαρακτήρα και όλες τις απαραίτητες ανέσεις, προβλέπεται και η ενεργή συμμετοχή του τουρίστα σε ένα σύνολο δραστηριοτήτων!

ΤΟΝΟΙ ΝΕΚΡΩΝ ΨΑΡΙΩΝ ΣΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ

    Κρίμα… Εφέτος- και μάλλον απρόσμενα- όλα έδειχναν ότι θα ήταν μια

καλή χρονιά για τον Αμβρακικό! Παρά την παρατεταμένη καλοκαιρινή

ανομβρία, τη διακοπή των ροών γλυκού νερού και την διάλυση (λόγω

οικονομικών προβλημάτων) των κρατικών ελεγκτικών αρχών, στις

λιμνοθάλασσες του Αμβρακικού υπήρχε άφθονο και καλής ποιότητας ψάρι.

Τσιπούρες, λαβράκια, γλώσσες, χέλια και φυσικά κεφαλόπουλα. Οικονομική

ανάσα για τους επαγγελματίες και φθηνή τροφή για τους ντόπιους.

Αρκούσε ένα διχτάκι, ένα καμάκι, ακόμη και μια πετονιά για να

εξασφαλίσει κάποιος τον επιούσιο.
Δυστυχώς όμως η ευφορία διάρκεσε λίγο. Πριν λίγες ημέρες φάνηκαν τα

πρώτα ανησυχητικά σημάδια. Κάποια σκόρπια νεκρά ψάρια στις όχθες των

λιμνοθαλασσών. Στην αρχή δεν δόθηκε ιδιαίτερα σημασία. Πλην κάποιων

έμπειρων ψαράδων οι οποίοι συνδυάζοντας την ασυνήθη καλοκαιρινή

μετανάστευση μεγάλων χελιών από τους βάλτους προς τις λίμνες,

προειδοποίησαν ότι έρχεται καταστροφή! Η πρόβλεψη γρήγορα

επιβεβαιώθηκε και πλέον οι ακτές των λιμνοθαλασσών και ιδιαίτερα της

Τσουκαλούς μετατράπηκαν σε νεκροταφείο ψαριών. Και καθημερινά η

καταστροφή μεγαλώνει. Μεγάλη η (οικολογική) καταστροφή και παράλληλα

οι τόνοι αποσυντεθημένων ψαριών αναδύουν μια ανυπόφορη μπόχα!
Άγνωστο μέχρι που θα φτάσει η καταστροφή η οποία απ` ότι φαίνεται τώρα

ξεκινά. Γνωστές όμως οι οικονομικές συνέπειες για επαγγελματίες και

καταναλωτές. Άγνωστη και η αφορμή του φαινομένου, γνωστές όμως οι

αιτίες! Χρόνια τώρα η λεκάνη του Αμβρακικού δέχεται ανεπεξέργαστα

λύματα των κτηνοτροφικών και πτηνοτροφικών μονάδων, φυτοφάρμακα,

λιπάσματα αλλά και αστικά απόβλητα. Επιπλέον και για να στηριχθεί η

παραγωγική δυνατότητα των μονάδων της περιοχής έχουν γίνει εκτεταμένες

αποστραγγίσεις, φράγματα, εκτροπές ποταμών, εκατοντάδες γεωτρήσεις… Τα

συμπτώματα γνωστά και από χρόνια καταγεγραμμένα: έντονη διάβρωση

λιμνοθαλασσών, αύξηση της αλατότητας, μείωση του οξυγόνου,

ευτροφισμός, μείωση των φερτών οργανικών υλών και αδρανών υλικών… Και

κατά καιρούς- καλή ώρα τώρα – στις όχθες ξεφράζονται τόνοι ψόφιων

ψαριών ενώ οι επιστήμονες μιλούν και για δραματική μείωση ειδών και

ποσοτήτων. Η φτώχεια και ο πλούτος Η προστασία του Αμβρακικού δε

συνιστά απλά και μόνο μια εμμονική ευαισθησία κάποιων οικολόγων. Πέραν

του μοναδικού οικολογικού τοπίου, ενδιαίτημα για την ανάπτυξη της

σπάνιας πανίδας και χλωρίδας, αποτελεί και σημαντικό παραγωγικό τοπίο

για την αλιεία. Οι λιμνοθάλασσες του κόλπου αιώνες τώρα λειτουργούν ως

φυσικά ιχθυοτροφεία ψαριών παρέχοντας- ιδιαίτερα στο παρελθόν- τροφή

και εισόδημα σε χιλιάδες ανθρώπους της ευρύτερης περιοχής. Μολονότι η

ζωή στον Αμβρακικό επιμένει, οι φυσικές αντοχές, οι δυνατότητες

αυτοίασης του οικοσυστήματος είναι σε οριακό σημείο και δυστυχώς με το

κράτος σε διάλυση και τις αρχές σε παράλυση το σημείο μηδέν πλησιάζει.

Σύντομα- λένε οι εμπειρογνώμονες - η κατάσταση θα γίνει μη

αναστρέψιμη. Η αναστρεψιμότητα είναι μόνο θεωρητικό ενδεχόμενο καθώς

όχι μόνο δεν λαμβάνονται μέτρα προστασίας αλλά συνεχίζεται η ίδια

καταστροφική πολιτική
Για παράδειγμα η αλιεία των λιμνοθαλασσών ανατίθεται με διαδικασίες

στα όρια της νομιμότητας σε (δήθεν) Συνεταιρισμούς οι οποίοι κατά

περίπτωση προχωρούν σε παράνομα έργα και κατασκευές που αυταπόδεικτα

επιβαρύνουν το οικοσύστημα. ‘Έργα και παρεμβάσεις που πρωτίστως

πλήττουν οικονομικά και αυτούς τους ίδιους. Τα τελευταία χρόνια έχουν

ορθώσει αναχώματα, τάφρους, και παγίδες ενώ- το δραματικότερο- έχουν

αποκόψει το Λούρο από τις Λιμνοθάλασσες με συνέπεια να έχει μεταβληθεί

ο υγρότοπος σε νερόλακκο ή βούρκο. Και όλα αυτά αυθαίρετα και χωρίς

καμία επιστημονική υπόδειξη ή τεκμηρίωση. Και φυσικά αρχές και φορείς

που δεν ελέγχουν τίποτε και κανέναν στην όποια καταγγελία πολιτών ή

οργανώσεων απαντούν στερεότυπα ότι: «η ευθύνη βαρύνει τους ενοικιαστές

συνεταίρους». Να σημειωθεί ότι προ τριετίας είχε ανακοινωθεί η

χρηματοδότηση του προγράμματος ΑΝΑΣΑ για την προστασία και ανάδειξη

του εθνικής σημασίας οικοσυστήματος του Αμβρακικού. Διακηρυγμένος

στόχος που ποτέ- βεβαίως- δεν υλοποιήθηκε ήταν η διάθεση πόρων

(περίπου 100 εκατ. ευρώ σε βάθος 10ετίας): «για την επίλυση των

χρόνιων περιβαλλοντικών προβλημάτων που υποθηκεύουν την αναπτυξιακή

διαδικασία ώστε να δοθεί ώθηση σε βιώσιμες παραγωγικές δραστηριότητες

με την ταυτόχρονη ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της

περιοχής». Αρτοπέδιο Την ίδια στιγμή οι Μοναχοί της Μονής Προφήτη Ηλία

(Φλάμπουρα Πρέβεζας) συνεχίζουν να εμφανίζονται ως ιδιοκτήτες μεγάλων

τμημάτων των λιμνοθαλασσών και των Βάλτων αν φέρονται να κατέχουν

μόλις δυο κομμάτια (Τσουκαλού Στρογγυλής και Σακολέτσι Κορωνησίας ) με

αίολες και έωλες υπουργικές αποφάσεις του 1926 και του 1932*. Το θέμα

των ιδιοκτησιών βρίσκεται στη Δικαιοσύνη και μετά από κάποιες αναβολές

που εξασφάλισε η Μονή, η δίκη έχει προσδιοριστεί για τις αρχές

Ιανουαρίου. Εάν βεβαίως δεν δοθεί και νέα αναβολή… Είναι μια υπόθεση

που σε πολλές παραμέτρους της θυμίζει το σκάνδαλο της Βιστωνίδας με

τους μοναχούς του Βατοπεδίου. Να σημειωθεί ότι στο παρελθόν η Μονή

Προφήτη Ηλία χωρίς να διαθέτει τίτλους κυριότητας, περιβαλλοντικούς

όρους και λοιπές μελέτες είχε λάβει έγκριση και βεβαίως-

χρηματοδοτήσεις πολλών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ από το ΠΕΠ Ηπείρου

για την υλοποίηση προγραμμάτων προστασίας και ανάδειξης του Αμβρακικού

Κόλπου

Στη σχετική πινακίδα που τότε είχε αναρτηθεί εμφανίζονταν ως

επιβλέπουσα αρχή η Δ/νση Τεχνικών Υπηρεσιών της Μονής Προφήτη Ηλία.

Μετά τις αλλεπάλληλες καταγγελίες, η Κτηματική Υπηρεσία Άρτας προέβη

σε επιτόπιο έλεγχο και διαπιστώνοντας τις καταπατήσεις ακόμη και

εκτάσεων ιδιωτών συνέταξε Πρωτόκολλο καταστροφής των έργων και των

κατασκευών και το απέστειλε στην (τότε) Υπερπεριφέρεια Ηπείρου &

Δυτικής Μακεδονίας. Η Υπερπεριφέρεια το διαβίβασε στο Δήμο Αμβρακικού

και αυτός με τη σειρά του στην Περιφέρεια Ιωαννίνων. Ακολούθως, έφτασε

στο Δήμο Άρτας και συγκεκριμένα στην Πολεοδομία η οποία από το 2010 το

φυλάει στα συρτάρια της αν και- όπως αποφάνθηκε η Περιφέρεια Ηπείρου-

είναι υποχρεωμένη να επιβλέψει την υλοποίηση της απόφασης που

επιβάλλει την καταστροφή των κτισμάτων και εν γένει των κατασκευών.

Επί του θέματος έχει ενημερωθεί και η Ε.Ε. η οποία δεν αποκλείεται να

ζητήσει επιστροφή των ευρωπαϊκών πόρων που διατέθηκαν για τα εν λόγω

προγράμματα. Να σημειωθεί ότι πολύ καιρό τώρα οι κάτοικοι των

παράκτιων περιοχών έχουν αποκλειστεί από κάθε δραστηριότητα αλιείας

που παραδοσιακά ασκούσαν για εκατοντάδες χρόνια. Σε κάποιες

λιμνοθάλασσες οι Μοναχοί έχουν τοποθετήσει -παρανόμως σύμφωνα με την

Κτηματική Υπηρεσία -συρματοπλέγματα και αλυσίδες ώστε να διασφαλίζουν

με κάθε τρόπο την οποιαδήποτε πρόσβαση. Κοντολογίς ο Αμβρακικός που

σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες θα μπορούσε να αποτελέσει πόλο έλξης

επισκεπτών αλλά και πηγή εισοδήματος- κυριολεκτικά- για χιλιάδες

αλιείς, για λόγους ανοχής ή ακόμα και συνενοχής καθημερινά

υποβαθμίζεται. Η κατάσταση είναι οριακή και η ζωή που συνεχίζει να

ανθίσταται αργοπεθαίνει… Και εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα σύντομα θα

καταστεί… νεκρή ιδιωτική θάλασσα

ΚΟΠΡΑΙΝΑ

ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΜΕ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΑ ΔΕΛΦΙΝΙΑ ΤΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ

Ζουν 150 στον κόλπο, τα απειλούν όμως ρύπανση – υπεραλίευση.Tελικά οι θαλάσσιες χελώνες δεν είναι το μόνο σπάνιο είδος που κινδυνεύει με εξαφάνιση απ’ τον Αμβρακικό Κόλπο.
Και τα δελφίνια που κολυμπούν στα νερά του διατρέχουν παρόμοιο κίνδυνο με τις χελώνες, εξαιτίας φυσικά της ανεξέλεγκτης σε πολλές περιπτώσεις ανθρώπινης δραστηριότητας!
Στον Αμβρακικό ζουν σήμερα 150 ρινοδέλφινα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις επιστημόνων του Ινστιτούτου Ερευνών Tethys, oι οποίοι εδώ και 21 χρόνια ασχολούνται με την μελέτη και την προστασία των δελφινιών στον Κόλπο και γενικότερα στο Ιόνιο. Μπορεί ο πληθυσμός τους να παραμένει σταθερός την τελευταία δεκαετία, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Τι τα απειλεί
Αιτία, σύμφωνα με τους επιστήμονες, το γεγονός ότι το κλειστό οικοσύστημα του Αμβρακικού εκτίθεται σε υψηλή ανθρωπογενή δράση, όπως η αλιεία, η οποία μάλιστα διαρκώς αυξάνει. Ως αποτέλεσμα, αυξάνουν τα τελευταία χρόνια τόσο η ρύπανση στα νερά του Κόλπου όσο και ο ευτροφισμός, που, σε συνδυασμό με την μείωση των ψαριών, την αναπαραγωγική απομόνωση των ρινοδέλφινων που ζουν στα νερά του αλλά και του μικρού μεγέθους του πληθυσμού τους, αποτελούν τις κύριες απειλές για τα συμπαθή θαλάσσια θηλαστικά.

Στο Ιόνιο Πέλαγος
Αντίστοιχοι κίνδυνοι απειλούν και τα τρία είδη δελφινιών τα οποία έχουν εντοπίσει οι ερευνητές στο Ιόνιο πέλαγος(κοινά δελφίνια, ρινοδέλφινα και ζωνοδέλφινα), με την προσθήκη όμως και της αυξημένης κυκλοφορίας των πλοίων και των σκαφών αναψυχής γύρω από τα νησιά του Ιονίου, τα οποία, εκτός της ρύπανσης, συχνά τραυματίζουν θανάσιμα τα θηλαστικά!
Σ’ ολόκληρο το Ιόνιο οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι κολυμπούν σήμερα 120 ρινοδέλφινα, ενώ τα κοινά δελφίνια από 150 που ήταν το 1995 έχουν μειωθεί σε περίπου 15!

ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΑΠΛΑ ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ

ΠΡΙΝ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ ΣΑΛΑΩΡΑΣ

Ο ΜΟΛΥΣΜΕΝΟΣ ΜΑΣ ΠΛΟΥΤΟΣ

ΤΙ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ ΤΕΛΙΚΑ ΣΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ

ΛΙΜΑΝΙ ΚΟΡΩΝΗΣΙΑΣ

ΛΕΥΚΟΤΣΙΚΝΙΑΔΕΣ (Egretta garzetta)

Λευκό χρωμα σώματος ,μαύρα ψηλά πόδια με κίτρινα δάχτυλα και μαύρο λεπτό ράμφος .

ΛΙΜΑΝΙ ΜΕΝΙΔΙΟΥ

Μενίδι Αιτωλοακαρνανίας
Παραθαλάσσιος οικισμός 1000 κατοίκων .
Το ονομά του προέρχεται από τις Μενίδες (μικρά ψαράκια).

ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ

Ο Αμβρακικός κόλπος αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους υγρότοπους της χώρας μας, όπου ενδιαιτάται μεγάλος αριθμός ειδών ορνιθοπανίδας. Από τα 254 είδη πτηνών που έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή του Αμβρακικού, 188 είδη απαντούν κατά τη διάρκεια των μεταναστευτικών εποχών, 102 είδη έρχονται στην περιοχή (και) το χειμώνα, 78 είδη απαντούν στην περιοχή σε όλη τη διάρκεια του έτους, 153 είδη φωλιάζουν ή πιθανότατα έχουν φωλιάσει και 8 είδη απαντούν ακανόνιστα.

Ο Αμβρακικός κόλπος έχει μεγάλη σημασία για την ορνιθοπανίδα διότι αποτελεί:

Μεταναστευτικό σταθμό της ορνιθοπανίδας: Η περιοχή του Αμβρακικού είναι σημείο συγκέντρωσης, ανεφοδιασμού, και ξεκούρασης μεγάλης ποικιλίας μεταναστευτικών πουλιών κατά τις μαζικές μεταναστεύσεις τους στη διάρκεια της ανοιξιάτικης μετανάστευσης (αρχές Μαρτίου έως τέλη Μαΐου) και στη διάρκεια της φθινοπωρινής μετανάστευσης (Ιούλιος έως τέλη Οκτωβρίου). Πολλά από αυτά τα μεταναστευτικά είδη, τα οποία είναι σπάνια ή απειλούμενα, έχουν εξειδικευμένες απαιτήσεις διατροφής, κάλυψης - καταφύγιων ή/και φωλιάσματος, που είναι άμεσα συνδεδεμένες με τους υγρότοπους.
Τα μεταναστευτικά πουλιά μετακινούνται για να εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες διατροφής και αναπαραγωγής. Την άνοιξη πολλά από τα είδη που απαντούν στον Αμβρακικό έχουν διασχίσει τεράστιες αποστάσεις και πολλές φορές μεγάλα φυσικο-γεωγραφικά εμπόδια. Πολλά από αυτά τα είδη πουλιών που συναντώνται στον υγρότοπο την άνοιξη, ξεχειμωνιάζουν στη νότια Αφρική και στο ταξίδι τους προς τα βόρεια διανύουν χιλιάδες χιλιόμετρα επάνω από την έρημο της Σαχάρας και τη θάλασσα της Μεσογείου (Cramp et. al, Vol. I-ΙΧ.). Μάλιστα το μεγαλύτερο πέρασμα σε ευθεία γραμμή βορά - νότου επάνω από τη Μεσόγειο, είναι αυτό μεταξύ των βαλκανικών ακτών του Ιονίου και των ακτών της Λιβύης (Moreau, 1961). Παρ’ ότι αποτελεί ένα δύσκολο γεωγραφικό εμπόδιο, πολύ μεγάλοι αριθμοί πουλιών διανύουν αυτό το πέρασμα (Casement, 1966) και πολλά είδη από αυτά τα πουλιά έχουν απόλυτη ανάγκη τους υγρότοπους σαν ζωτικούς σταθμούς για την ολοκλήρωση του κύκλου της ζωής τους. Κατά τη διάρκεια των μεταναστευτικών εποχών 188 είδη πουλιών έχουν παρατηρηθεί στην ευρύτερη περιοχή του Αμβρακικού Κόλπου.

Τόπο διαχείμανσης: Η περιοχή του Αμβρακικού είναι επίσης ένας σημαντικός τόπος διαχείμανσης, κυρίως, υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών, προερχόμενων από την κεντρική και βόρεια Ευρώπη, κατά το χρονικό διάστημα Νοέμβριος - Μάρτιος. Αυτά τα είδη πουλιών μετακινούνται στο χώρο της Μεσογείου κατά τους χειμερινούς μήνες και οι μετακινήσεις τους επηρεάζονται άμεσα από τις κλιματικές συνθήκες. Γι’ αυτό το λόγο η περιοχή έχει ιδιαίτερη σημασία ως χειμερινό καταφύγιο κατά τη διάρκεια των ήπιων μεσογειακών χειμώνων.
Ο Αμβρακικός Κόλπος φιλοξενεί 102 είδη πουλιών τα οποία έρχονται στην περιοχή (και) τη χειμερινή περίοδο. Μεταξύ αυτών και 80.000 - 100.000 πάπιες και φαλαρίδες κάθε χειμώνα, με μέγιστο μέσο όρο τα 145.000 άτομα τον Ιανουάριο. Πληθυσμοί οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 1/3 των πουλιών αυτών στην Ελλάδα (Χανδρινός, 1996). Έτσι, οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις υδρόβιων πουλιών στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του χειμώνα παρατηρούνται στον Αμβρακικό.

Τόπο φωλιάσματος: Η περιοχή είναι τόπος φωλιάσματος ενός μεγάλου αριθμού ειδών πουλιών, ιδιαίτερα υδρόβιων και παρυδάτιων. Η μεγάλη ποικιλία βιοτόπων και ενδιαιτημάτων συντελεί ώστε να φωλιάζουν ορισμένα πολύ σπάνια και απειλούμενα με εξαφάνιση είδη.
Στην περιοχή του Αμβρακικού φωλιάζουν ή πιθανότατα έχουν φωλιάσει 152 είδη πουλιών, ενώ το καθεστώς φωλιάσματος για 35 τουλάχιστον από αυτά δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί και απαιτείται περαιτέρω έρευνα.

Αξίζει να τονιστεί εδώ ότι η αναπαραγωγή των πουλιών έχει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία στην οικολογική αξιολόγηση μιας περιοχής. Το σύνολο των ειδών των πουλιών που αναπαράγονται σε μία περιοχή μαρτυρά πολλά για τις συγκεκριμένες οικολογικές ανάγκες των ειδών αυτών αλλά και για την οικολογική ποικιλότητα των βιοτόπων και ενδιαιτημάτων που συνθέτουν την περιοχή. Συνεπώς τα φωλιάζοντα είδη λειτουργούν ως δείκτες της ποιότητας και της φυσικής κατάστασης (ακεραιότητας) του υγρότοπου.
 

Ενδημικά, απειλούμενα, σπάνια και προστατευόμενα είδη πανίδας

Στην ευρύτερη περιοχή του Αμβρακικού κόλπου τα ενδημικά, απειλούμενα, σπάνια και υπό προστασία είδη πανίδας που έχουν καταγραφεί παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.
Για το καθεστώς προστασίας τους χρησιμοποιείται η εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία (Π.Δ. 67/1980, Κ.Υ.Α. 414985/1985, 30027/93 & 16611/93, Οδηγίες: 79/409/ΕΟΚ, 91/244/ΕΟΚ, 92/43/ΕΟΚ), οι διεθνείς συμβάσεις (Bonn 1979, Bern 1979) οι σχετικές με την προστασία και διατήρηση των φυσικών βιοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, το κόκκινο βιβλίο των απειλουμένων σπονδυλοζώων της Ελλάδας, η αξιολόγηση του καθεστώτος των απειλουμένων πουλιών της Ευρώπης από την BirdLife International.
Ο πίνακας διαρθρώνεται σε δύο βασικές στήλες. Στην πρώτη αναφέρονται όλα τα είδη πανίδας που έχουν παρατηρηθεί στην υπό μελέτη περιοχή και στη δεύτερη το καθεστώς προστασίας των ειδών εκείνων που αναφέρονται σε διεθνείς συνθήκες, οδηγίες της ΕΟΚ, κόκκινες λίστες και την εθνική νομοθεσία.

Ορνιθοπανίδα

Η ευρύτερη περιοχή του Αμβρακικού Κόλπου εμπεριέχει το μεγαλύτερο ενιαίο υγρότοπο της Ελλάδας και είναι γνωστή η εξαιρετική σημασία του για την ορνιθοπανίδα σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, (Szijj 1982, Ε.Ο.Ε. 1985, 1994, Joensen & Madsen 1985, Παπαγιάννης και συνεργάτες 1986, CORINE - Biotopes project 1988, NATURA 2000, 1996).

Συνολικά τα τελευταία 15 χρόνια έχουν καταγραφεί 254 είδη πουλιών στην περιοχή του Αμβρακικού, ενώ τουλάχιστον 230 από αυτά τα είδη εμφανίζονται τακτικά κάθε χρόνο στον Αμβρακικό. Από το σύνολο των παρατηρουμένων πουλιών τα 78 είδη απαντούν κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου στην περιοχή.

Ενδεικτικά αναφέρονται μερικά στοιχεία που αφορούν στην παρουσία και τη σημασία ορισμένων από τα πλέον σημαντικά είδη πουλιών, τα οποία απαντώνται στην περιοχή.

Pelecanus crispus (αργυροπελεκάνος): Παγκόσμια απειλούμενο είδος, έχει συνολικό πληθυσμό που δεν ξεπερνά τα 1.300 ζευγάρια, με 19 θέσεις φωλιάσματος σε όλο τον κόσμο . Στην Ελλάδα, ο αργυροπελεκάνος φωλιάζει σε δύο περιοχές, στον Αμβρακικό και τη Μικρή Πρέσπα. Σημαντικός είναι και ο διαχειμάζων πληθυσμός στη χώρα μας, ιδιαίτερα στη λίμνη Κερκίνη και το Πόρτο Λάγος. Στον Αμβρακικό φωλιάζουν περίπου 40 ζευγάρια και ο τοπικός φωλιάζων πληθυσμός φαίνεται να αυξάνει. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι ενώ στα μέσα της δεκαετίας του ‘80 υπήρχε μόνο μία αποικία αργυροπελεκάνων σε νησίδα κοντά στη λουρονησίδα της λιμνοθάλασσας Τσουκαλιό, τον Φεβρουάριο του 1992 δημιουργήθηκαν δύο χωριστές αποικίες, με μία νέα αποικία που εγκαταστάθηκε σε μία μικρή νησίδα στη λιμνοθάλασσα Λογαρού. Ας σημειωθεί ότι, η αποικία των αργυροπελεκάνων ήταν εγκατεστημένη παλιότερα (1967-1978) στο βόρειο τμήμα της Ροδιάς, και μετεγκαταστάθηκε σε νησίδες της λιμνοθάλασσας Τσουκαλιό, το 1979. Ο αργυροπελεκάνος είναι είδος που τρέφεται κυρίως με χέλια, γωβιούς, κυπρίνους και μακρόφυτα. Κατά τη διάρκεια του φωλιάσματος είναι πολύ ευαίσθητο στις οχλήσεις και φαίνεται ότι μετά από την ενεργή φύλαξη της αποικίας του Τσουκαλιού, αλλά και τους περιορισμούς, σε κάποιο βαθμό, του κυνηγιού και της λαθροθηρίας, το είδος έχει αντιδράσει θετικά στην προστασία (Χατζηλάκου, 1996). Σήμερα, τα 40 ζευγάρια των αργυροπελεκάνων χρησιμοποιούν αυτές τις δύο λιμνοθάλασσες για τις ανάγκες επιτυχούς ολοκλήρωσης του βιολογικού τους κύκλου.

Ερωδιοί: Οικογένεια: Ardeidae: Στην περιοχή, έχουν καταγραφεί 8 είδη ερωδιών, από τα οποία 6 φωλιάζοντα. Τα είδη Αrdea cinerea (σταχτοτσικνιάς), Egretta garzetta (λευκοτσικνιάς), Ardeola ralloides (κρυπτοτσικνιάς), Nycticorax Nycticorax (νυχτοκόρακας) και ίσως και το είδος Ixobrychus minutus (νανομουγκάνα) φωλιάζουν στα υδροχαρή δέντρα και θάμνους του παραποτάμιου δάσους του Λούρου, όπου έχουν δημιουργήσει σημαντικές αποικίες. Η (εναπομένουσα σήμερα) έκταση του παραποτάμιου δάσους φαίνεται να αποτελεί τον περιοριστικό παράγοντα για την περαιτέρω αύξηση των φωλιαζόντων πληθυσμών των ερωδιών.

Χαλκόκοτες - Χουλιαρομύτες: Οικογένεια: Threskiornithidae, Plegadis falcinellus (χαλκόκοτα), Platalea leucorodia (χουλιαρομύτα): Η χαλκόκοτα, αυτό το είδος ίβιδας που κινδυνεύει να εξαφανιστεί ως φωλιάζον είδος στην Ελλάδα, είναι αυστηρά εξαρτημένο από τους υγρότοπους, όπως είναι τα πλημμυρισμένα υγρά λιβάδια του γλυκού έλους όπου και τρέφεται (ΕΖΕ/ΕΟΕ, 1992). Την άνοιξη (τέλη Μαρτίου - αρχές Μαΐου) παρατηρούνται τακτικά μεγάλα κοπάδια από χαλκόκοτες, οι οποίες αναζητούν την τροφή τους μέσα στη λάσπη των ελών και των υγρών λιβαδιών. Η μείωση της έκτασης του παραποτάμιου δάσους του Λούρου φαίνεται να δρα αρνητικά στην αύξηση των φωλιαζόντων ζευγαριών από χαλκόκοτες, χουλιαρομύτες (φωλιάζουν περίπου 30 ζευγάρια), αλλά και κορμοράνους (Phalacrocorax carbo sinensis). Είναι άγνωστο ακόμη εάν (ή γιατί δεν) φωλιάζουν κορμοράνοι στον παραποτάμιο δάσος του Λούρου.

Πάπιες και άλλα υδρόβια είδη: Οικογένειες: Podicipedidae, Gaviidae, Anatidae κ.α.: Το χειμώνα, μετά τις αρχές Οκτωβρίου και πάντα σε σχέση με τις καιρικές συνθήκες, παρουσιάζονται διάφορα είδη παπιών και άλλα υδρόβια είδη πουλιών στον Αμβρακικό, όπως ψαροφάγα υδρόβια πουλιά, στα οποία περιλαμβάνονται τρία είδη από βουτηχτάρια (Podiceps sp.), πρίστες, κορμοράνοι, θαλασσοβούτια κ.α. που τρέφονται και στη θαλάσσια περιοχή του Αμβρακικού. Μεγάλη μετακίνηση παπιών και φαλαρίδων παρατηρείται επίσης νωρίς κατά την ανοιξιάτικη μετανάστευση. Για να τραφούν αυτά τα διαχειμάζοντα είδη είναι ανάγκη να υπάρχει όσο το δυνατόν λιγότερη όχληση στους τόπους διατροφής τους.
Η περιοχή συντηρεί επίσης και μία σημαντική σύνθεση ειδών φωλιαζόντων παπιών, προπάντων στα γλυκά έλη του Λούρου, όπου απαντάνται ένας από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς του είδους Aythya nyroca (βαλτόπαπια) στην Ελλάδα. Αυτό το είδος απειλείται σε παγκόσμιο επίπεδο και φαίνεται ότι ο πληθυσμός του έχει μειωθεί και στον Αμβρακικό τα τελευταία 10 χρόνια (Ζόγκαρης, προσ. επικ.).

Αρπακτικά: Οικογένειες: Accipitridae, Pandionidae, Falconidae: Ένας πολύ σημαντικός αριθμός από αρπακτικά είδη πουλιών εκμεταλλεύονται την υψηλή βιολογική παραγωγικότητα και βιοποικιλότητα του υγρότοπου αλλά και των γύρω λόφων. Στην ευρύτερη περιοχή του Αμβρακικού έχουν καταγραφεί 28 είδη (!) ημερόβιων αρπακτικών.
Ορισμένα από τα σπάνια και απειλούμενα σε ευρωπαϊκό επίπεδο είδη, που παρατηρούνται στην περιοχή, είναι τα ακόλουθα: Hieraaetus pennatus (σταυραετός), Hieraaetus fasciatus (σπιζαετός), Aquila chrysaetos (χρυσαετός), Circaetus gallicus (φιδαετός), Aquila clanga (στικταετός), Aquila pomarina (κραυγαετός), Buteo rufinus (αετογερακίνα), Gyps fulvus (όρνιο), Neophron percnopterus (ασπροπάρης), Circus aeruginosus (καλαμόκιρκος), Accipiter brevipes (σαΐνι), Falco biarmicus (χρυσογέρακας), Falco peregrinus (πετρίτης) και Haliaeetus albiciila (θαλασσαετός). Υπάρχει η πιθανότητα να φωλιάζει ακόμη ένα ζευγάρι θαλασσαετών (απομένουν δυστυχώς λιγότερα από 4 ζευγάρια σε όλη την Ελλάδα), αλλά δεν υπάρχουν αρκετά αποδεικτικά στοιχεία.
Γενικά η κατανομή και το καθεστώς φωλιάσματος των αρπακτικών της περιοχής δεν έχει ακόμη μελετηθεί επαρκώς. Οι πληθυσμοί μερικών ειδών φαίνεται ότι ίσως έχουν μειωθεί κατά την τελευταία δεκαετία, όπως για παράδειγμα αυτοί του ασπροπάρη. Εάν όντως υπάρχουν βιώσιμοι πληθυσμοί, οι οποίοι φωλιάζουν, από όλα τα προαναφερόμενα είδη αρπακτικών, τότε η ευρύτερη περιοχή του Αμβρακικού πρέπει να θεωρηθεί μία από τις σημαντικότερες περιοχές για τα αρπακτικά πουλιά στην Ελλάδα (Ηalmann, προσ. επικ.). Δυστυχώς οι ορνιθολογικές έρευνες που έχουν γίνει στον Αμβρακικό έχουν επικεντρωθεί μόνο σε ορισμένα σημεία του υγρότοπου με αποτέλεσμα να γνωρίζουμε ελάχιστα για πολλά από τα απειλούμενα είδη πουλιών της ευρύτερης περιοχής.

Νεροχελίδονα: Οικογένεια: Glareolidae. Glareola pratincola (νεροχελίδονο): Μεταναστευτικό είδος που οι πληθυσμοί του έχουν μειωθεί αισθητά στην Ελλάδα (Τucker and Heath, 1994) αλλά ίσως και τοπικά στον Αμβρακικό. Το είδος προτιμά να φωλιάζει σε ξηρές αγροτικές ή βοσκημένες εκτάσεις, αλλά τρέφεται κυρίως σε βιότοπους υγροτόπων. Φωλιάζουν περίπου 150 ζευγάρια, αλλά πρέπει να μελετηθούν οι πληθυσμοί και οι τοπικές ανάγκες του απειλούμενου αυτού είδους.

Χαραδριoί, στρειδοφάγοι, γλάροι, γλαρόνια: Οικογένειες: Charadriidae, Burhinidae, Haematopodidae, Laridae, Sternidae, Scolopacidae: Mεγάλα κοπάδια χαραδριόμορφων παρατηρούνται σε όλη τη διάρκεια της ανοιξιάτικης και φθινοπωρινής μετανάστευσης, οπότε διέρχονται τουλάχιστον 26 είδη από τις προαναφερθείσες οικογένειες. Οι αριθμοί των παρυδάτιων πουλιών ποικίλουν πολύ κατά τη διάρκεια της ανοιξιάτικης μετανάστευσης αλλά φαίνεται ότι συνολικά σταθμεύουν πολύ μεγάλοι αριθμοί, που πληρούν τα κριτήρια χαρακτηρισμού της περιοχής ως “διεθνούς σημασίας” για ορισμένα παρυδάτια είδη.
Σημαντικοί αριθμοί από άλλα είδη παρυδάτιων φωλιάζουν στην περιοχή, όπως Himantopus himantopus (καλαμοκανάς) και Burhinus oedicnemus (πετροτριλίδα), ενώ σε μικρούς αριθμούς φωλιάζει και το Haematopus ostralegus (στρειδοφάγος). Μερικά είδη χαραδριόμορφων εμφανίζονται επίσης σε μεγάλους αριθμούς και κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Συνολικά παρατηρούνται 49 είδη πουλιών. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ιδιαίτερα, η παρουσία του είδους Numenius tenuirostris (λεπτομύτα), το οποίο απειλείται με εξαφάνιση σε παγκόσμιο επίπεδο. Η περιοχή του Αμβρακικού κόλπου (έχει παρατηρηθεί στη θέση Σταχτερ στη λιμνοθάλασσα Τσουκαλιό) είναι μία από τις ελάχιστες περιοχές σε όλο τον κόσμο, όπου παρατηρείται το εξαιρετικά σπάνιο αυτό είδος κατά την ανοιξιάτικη μετανάστευση.

Στρουθιόμορφα: Τάξη: Passeriformes: Στην περιοχή του Αμβρακικού Κόλπου έχουν παρατηρηθεί συνολικά 102 είδη στρουθιόμορφων, τα περισσότερα από τα οποία είναι μεταναστευτικά και πολλά τρέφονται ή σταθμεύουν στον υγρότοπο. Πολλά από αυτά τα είδη είναι εντομοφάγα (μυγοθήρες) και τρέφονται στα δέντρα, τους θάμνους, τους αγρούς, γύρω από τα στάσιμα γλυκά νερά (γλυκά έλη) κλπ. Στις καλλιέργειες των αγρών φωλιάζει το σπάνιο είδος Lanius minor (γαϊδουροκεφαλάς), ενώ στους αγριοκαλαμιώνες (Phragmites australis) και στους βουρλώνες (Juncus spp.) απαντούν μερικά στρουθιόμορφα, κυρίως της οικογένειας Muscicapidae, που η επιβίωσή τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ύπαρξη των υγροτόπων, όπως Cisticola juncidis (καρηκοκυστικόλη), Acrocephalus scirpaceus (καλαμοποταμίδα), Acrocephalus arundinaceus (τσιχλοποταμίδα) κ.α. Αντίθετα, μερικά άλλα είδη εξαρτώνται από την ύπαρξη δασών ή ψηλών αείφυλλων δένδρων, όπως Hippolais olivetorum (λιοστριτσίδα) ή το Ficedula semitorquata (δρυο-μυγοχάφτης). Tα στρουθιόμορφα πουλιά επίσης δεν έχουν μελετηθεί αρκετά και δεν είναι γνωστό το καθεστώς φωλιάσματος για ορισμένα πολύ σπάνια και απειλούμενα είδη όπως ο δρυομυγοχάφτης.

Σπάνια - τυχαία είδη: Κατά τη μετανάστευση έχουν παρατηρηθεί ορισμένα ενδιαφέροντα είδη που απαντούν πολύ σπάνια ή είναι τυχαία - περιπλανώμενα στην περιοχή του Αμβρακικού, δηλαδή έξω από τις γνωστές ζώνες εξάπλωσής τους. Μερικά από αυτά τα είδη μπορεί να είναι τακτικοί επισκέπτες κάθε χρόνο, αλλά να απαντούν σε μικρούς αριθμούς ή να περνούν απαρατήρητα. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά πουλιά, το φοινικόπτερο ή φλαμίνγκο (Phoenicopterus ruber) παρατηρείται τα τελευταία χρόνια τακτικά στον Αμβρακικό, ενώ πριν από 10 χρόνια ήταν πολύ σπάνιος και ακανόνιστος χειμερινός επισκέπτης (Περγαντής, 1986). Ακόμη και για τα σπάνια - περιπλανώμενα είδη, οι υψηλής ποιότητας βιότοποι που βρίσκονται στον Αμβρακικό είναι ζωτικής σημασίας για όλα όσα τους προσφέρουν (καταφύγια, διατροφή, ξεκούραση). Σημαντικό ρόλο παίζει και η γεωγραφική θέση της περιοχής στη νοτιο - δυτική άκρη της Βαλκανικής χερσονήσου, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως.

ΠΗΓΗ:http://www.amvrakikos.eu/index.php?page=gr_ornithopanida

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ

ΠΗΓΗ:http://www.youtube.com/watch?v=5jWvG1xHhIU

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι λουρονησίδες των λιμνοθαλασσών Τσουκαλιού και Λογαρού. Πρόκειται για σπάνιες γεωμορφολογικές διαπλάσεις ξηράς, αποτελούμενες σχεδόν στο σύνολό τους από όστρακα διθύρων μαλακίων ή ελασματοβραγχίων, όπως τα μύδια, τα στρείδια, τα χτένια ( καποσάνδες ) και λοιπά όστρακα. Ειδικά η λουρονησίδα της λιμνοθάλασσας Τσουκαλιού, η οποία έχει μείνει μέχρι σήμερα σχεδόν ανέπαφη, αποτελεί μοναδικό φυσικό φαινόμενο και προσελκύει κάθε χρόνο πολλούς επισκέπτες.

Η ανεξάντλητη αυτή πηγή πλούτου ήταν αρκετή να θρέψει όχι μόνο τους κατοίκους των παράκτιων περιοχών, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Ηπείρου. Το λιμάνι της Πρέβεζας δεν ήταν αρκετό για τη διακίνηση του αλιευτικού πλούτου του Αμβρακικού και των γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων της περιοχής και γι αυτό κατασκευάζεται δεύτερο κάτω από τον λόφο της Σαλαώρας από τον Αλή- Πασά, και το οποίο με καλντερίμι (πετρόκτιστο δρόμο) ίχνη του οποίου σώζονται ακόμη και σήμερα στο βυθό Λογαρού, Τσουκαλιού και ροδιάς μέσα από τον βάλτο και δρόμο του Πασά συνέδεε τον Αμβρακικό με τα Ιωάννινα. Παράλληλα την ίδια εποχή αναπτύχθηκε στη Σαλαώρα έντονη ναυπηγική δραστηριότητα. Το λιμάνι της Σαλαώρας ήταν εξοπλισμένο με τελωνείο, εκεί όπου βρίσκεται το σημερινό Κέντρο Πληροφόρησης Σαλαώρας, αποθήκες και σεράϊ. Τελευταίο κατασκευάστηκε το λιμάνι της Κόπραινας στα παράλια της Άρτας και ανατολικά του λόφου της Σαλαώρας, όπου εγκαταστάθηκαν Ελληνικά τελωνεία, μετά την απελευθέρωση της Άρτας το 1890. Το λιμάνι αυτό απέκτησε ζωτική σημασία τόσο για την οικονομική ανάπτυξη της Άρτας όσο και της Ηπείρου γενικότερα, αφ ότου έπαψε να λειτουργεί το λιμάνι της Σαλαώρας.

Έτσι το λιμάνι της Κόπραινας άκμασε ως επίνειο της Άρτας την περίοδο 1890 – 1945 και λειτούργησε μέχρι το Β' παγκόσμιο πόλεμο. Εκείνα τα χρόνια η Κόπραινα ήταν η μοναδική θέση στη βόρεια ακτή του Αμβρακικού η οποία ενωνόταν οδικά με την Άρτα, με καλντερίμι, τμήμα του οποίου σώζεται ακόμη και σήμερα. Για την εξυπηρέτηση των εμπορευμάτων, μία μικρή σιδηροδρομικά γραμμή ένωνε τις αποθήκες του τελωνείου με την πλατεία του χωριού και το μόλο, απ όπου τα εμπορεύματα μεταφερόταν με μαούνες και πλοία.

Τα ιστιοφόρα εμπορικά, που έμπαιναν στον Αμβρακικό, όπως τα γατζάο, τα περάματα και οι μαούνες, ξεφόρτωναν στο λιμάνι της Κόπραινας. Από την Κόπραινα τα εμπορεύματα μεταφερόταν με άμαξες στην Άρτα και τα άλλα χωριά της περιοχής, συμβάλλοντας κατ αυτόν τον τρόπο στην ανάπτυξη του εμπορίου και την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.

Άλλο στοιχείο μεταφόρτωσης ήταν η γέφυρα της Πέτρας πάνω στον Λούρο, όπου εισερχόταν τα γατζάο γεμάτα εμπορεύματα.

Το υγρό στοιχείο λοιπόν καθόριζε την οικονομική και κοινωνική ζωή της περιοχής του Αμβρακικού. Η ανάπτυξη των λιμανιών της Κόπραινας και Πρέβεζας ως αλιευτικών και εμπορικών κέντρων, σηματοδοτούσε την συνύπαρξη της αλιευτικής δραστηριότητας, στον κόλπο και τις λιμνοθάλασσες με την εμπορική δραστηριότητα

Η περιοχή ήταν τόσο πλούσια σε αλιεύματα, ώστε ήταν αδύνατο να τα λογαριάσεις και από κει βγήκε το όνομα της λιμνοθάλασσας Λογαρού. Επίσης χρειαζόταν Τσουκάλια για να μεταφερθούν και έτσι προέκυψε το όνομα Τσουκαλιού. Οι οικογένειες των παράκτιων οικισμών του βόρειου Αμβρακικού είχαν ως κύρια πηγή εισοδήματος την αλιεία και δεύτερη τη γεωργία «εξ ου και η ονομασία ακόμη και σήμερα «γεωργοαλιείς»αφού οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις της περιοχής ήταν περιορισμένες και βρισκόταν κάτω από τον διαρκή κίνδυνο πλημμυρών.

Τη περίοδο Φεβρουαρίου - Μαίου, τα ψάρια με αντοχή σε ευρύ φάσμα αλατότητας, (ευρύαλα είδη ),όπως οι τσιπούρες, οι κέφαλοι, τα λαυράκια, τα μελανούρια, και οι γλώσσες κινούμενα προς περιοχές με μειωμένη αλατότητα και πλούσιας τροφής, εισέρχονται στις λιμνοθάλασσες, μέσα από τα στόμια που τις συνδέουν με τα νερά του κόλπου. Εκεί οι ψαράδες των διβαριών τοποθετούσαν τις ιδιότυπες παγίδες – φράγματα, τις «καλαμωτές».

Την υπόλοιπη περίοδο, οι ιχθυοπληθυσμοί κινούνται αντίθετα και μέσα από τα εσοδευτικά στόμια, επιστρέφουν στις σταθερότερες θερμοκρασιακές συνθήκες του κόλπου και της ανοιχτής θάλασσας και έτσι παγιδευόταν στα στόμια των διβαριών.

Οι κάτοικοι της Μεσογείου και του Αμβρακικού ειδικότερα, εκμεταλλεύτηκαν από την αρχαιότητα τη συγκεκριμένη συμπεριφορά των ευρυάλων ψαριών, η οποία είναι κοινή σ όλες τις παράκτιες περιοχές της Μεσογείου, σε περιοχές με παρόμοια μορφολογία και υδρολογία.

Με απλές επεμβάσεις μετέτρεψαν τις υφάλμυρες λεκάνες σε πλούσια φυσικά ιχθυοτροφεία Η αλιεία επιτρεπόταν μόνο με ειδική άδεια, η οποία δινόταν από τις κρατικές υπηρεσίες της περιοχής. Παλαιότερα μεγάλα τμήματα των λιμνοθαλασσών αποτελούσας εκκλησιαστική περιουσία και μισθωνόταν για αλιευτική εκμετάλλευση, ορισμένη χρονική περίοδο, κυρίως σε προύχοντες της περιοχής, επειδή η μεγάλη έκτασή τους απαιτούσε πολύ προσωπικό και υψηλό κόστος λειτουργίας. Όταν η κυριότητά τους πέρασε στο Ελληνικό Δημόσιο, άρχισαν σταδιακά να σχηματίζονται αλιευτικοί συνεταιρισμοί από τους ψαράδες κατοίκους των παραλιμνίων χωριών, στους οποίους παραχωρούσαν τις λιμνοθάλασσες, κατά προτεραιότητα, με δημοπρασία. Με την υποχρέωση της ίσης προσφοράς εργασίας από τα μέλη, γινόταν ίσος καταμερισμός των καθαρών κερδών σε μερίδες των συνεταιριστών.

Έτσι με δίχτυα, παραγάδια, καμάκια, βωλκούς, καλαμωτές, νταούλια και νταλιάνια οι κάτοικοι των παράκτιων περιοχών του Αμβρακικού ψάρευαν στον Κόλπο, τα ποτάμια και τις λιμνοθάλασσες του Αμβρακικού.

Από τη θάλασσα έβγαζαν γαρίδες, κουτσομούρες, λαυράκια, γλώσσες, μελανούρια, σαργούς συναγρίδες, ροφούς και σάρπες καθώς και τα χάβαρα (γυαλιστερές), τις πίνες , τα στρείδια και τα μύδια.

Στα διβάρια των λιμνοθαλασσών, στους βολκούς-βάρδιες παγίδευαν τα περίφημα χέλια του Αμβρακικού ενώ στις καλαμωτές, ιχθυοπαγίδες τους κεφάλους, τα κεφαλόπουλα, τις τσιπούρες, τα λαυράκια, τα μελανούρια και τους γωβιούς.

Στα ποτάμια έπιαναν κυπρίνους και στο δέλτα τους κέφαλους και τις γαρίδες. Από τους θηλυκούς αυγομένους κέφαλους ή μπάφες παραγόταν το περίφημο χαβιάρι του Αμβρακικού, το αυγοτάραχο, το οποίο κέρωναν για να διατηρηθεί όλο το χρόνο. Τους μεγάλους κέφαλους χώριζαν σε φιλέτα, τα οποία αλάτιζαν με θαλασσινό αλάτι και μετά τα ξέραναν στον ήλιο. Αυτά τα διατηρημένα φιλέτα γνωστά σε όλες τις παραλίες του Αμβρακικού και Ιονίου ως ψημένα στα κάρβουνα, θεωρούνται και σήμερα μια από τις θαλασσινές λιχουδιές του Αμβρακικού.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο πλούτος αυτός του Αμβρακικού Κόλπου με το οικοσύστημά του δημιούργησαν από τα παλαιότερα χρόνια μια σειρά οικονομικών δραστηριοτήτων που είχαν άμεση ή έμμεση η πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής και των πεδινών περιοχών του νομού μας ειδικότερα.

Οι δραστηριότητες αυτές συνέβαλαν στην εμπορική άνθιση της Πρέβεζας, της Σαλαώρας αρχικά και κατόπιν της Κόπραινας και η διακίνηση των τοπικών προϊόντων όπως το περίφημο τότε χαβιάρι του Αμβρακικού, το σημερινό αυγοτάραχο, είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη της περιοχής σε σημαντικό εμπορικό κόμβο.

Όταν το αυτοκίνητο άρχισε να ανταγωνίζεται τα πλοία που μετέφεραν τα εμπορεύματα μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, το λιμάνι της Κόπραινας υποβαθμίστηκε και μαζί του όλος ο οικισμός, ο οποίος ουσιαστικά ζούσε από το λιμάνι. Σήμερα το λιμάνι αυτό έχει μπαζωθεί από τον κυματισμό της θάλασσας και ένα μέρος του χρησιμοποιείται ως αλιευτικό καταφύγιο από τους ψαράδες της περιοχής, και τα παλαιά κτίρια του λιμανιού ανακαινίστηκαν και εγκαταστάθηκε εκεί το Κέντρο Περιβάλλοντος Κόπραινας, το οποίο σε συνεργασία με το Κέντρο Έρευνας και Πληροφόρησης της Σαλαώρας (παλαιό κτίριο τουρκικού τελωνίου το οποίο πρόσφατα ανακαινίστηκε) έχουν ανανεώσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών για την ευρύτερη περιοχή, την ιστορία της, τις παραδόσεις της και τις δραστηριότητες που ανέπτυξαν και εξακολουθούν να αναπτύσσουν οι κάτοικοι της περιοχής.

Η ίδρυση στις εγκαταστάσεις του παλαιού τελωνείου του λιμανιού της Κόπραινας, θα ενισχύσει το ενδιαφέρον για το φυσικό και πολιτισμικό πλούτο της περιοχής, η δε θεσμοθέτηση του Αμβρακικού ως Εθνικό Πάρκο με έδρα το κτίριο του Κέντρου Πληροφόρησης της Σαλαώρας θα αποτελέσουν μαζί με τους ψαράδες και τους φίλους του Αμβρακικού το θεματοφύλακα του επίγειου αυτού παράδεισου. Παρατηρούμε λοιπόν εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια ο Αμβρακικός αποτελούσε μια σημαντική πηγή πλούτου και οικονομικής ανάπτυξης για τους κατοίκους τηςπεριοχής του.

Σήμερα απασχολούνται με την επαγγελματική αλιεία γύρω στα 1200 άτομα στη θάλασσα και λιμνοθάλασσες στο νομό Άρτας ενισχύοντας την αγορά της με ζεστό χρήμα περίπου 2,000,000 ευρώ το χρόνο. Εκτός αυτού η ερασιτεχνική αλιεία και οι εμπορικές δραστηριότητες που εξαρτώνται από αυτή, είναι ακόμη ένας οικονομικός παράγοντας για την αγορά της Άρτας. Ακολουθώντας το κύκλωμα παραγωγή- διακίνηση- εμπορία -κατανάλωση-επενδύσεις δημιούργησαν ένα ζωτικό σύνολο οικονομικών δραστηριοτήτων και συνθήκες ενός μέσου βιοτικού επιπέδου, που κρατούν τους κατοίκους στις παράκτιες περιοχές του Νομού μας.

Το όνομα του Αμβρακικού είναι πλέον σήμα ποιότητας κατατεθέν διεθνώς, και αρχίζουν σιγά - σιγά να προσέρχονται σε αυτόν περιηγητές για να θαυμάσουν τις φυσικές του περιοχές. Ανήκει στις περιοχές που προστατεύονται από τη συνθήκη RAMSAR και έχει ενταχθεί στο NATURA της Ε.Ε ως ζώνη ειδικής προστασίας, υποχρεώνοντας έτσι τα κράτη μέλη να λαμβάνουν μέτρα για την προστασία τους.

ΠΗΓΕΣ:http://aneza.gr/index.php/2011-05-27-15-43-39